Πως προσεγγίζεις έναν άνθρωπο που έχει τραβήξει όσα ο Ουαλίντ Τάλεμπ; Όσα πέρασε στα χέρια των φασιστό-βασανιστών του έχουν περιγραφεί και μπορείς να τα βρεις εδώ. Δεν τον ρωτήσαμε γι’αυτά.
Προσπαθήσαμε να καταλάβουμε πως αισθάνεται, αυτός ο προλετάριος τριανταδυάχρονος μετανάστης εργάτης από την Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου, ο άνθρωπος Ουαλίντ.Μιλούσε σιγά και συγκρατημένα και όσο περνούσε η ώρα πιο γρήγορα και με μεγαλύτερη ένταση-όπως και στο δικαστήριο.Μας είπε για την πορεία του μέχρι εδώ-συνηθισμένη για τους μετανάστες χωρίς χαρτιά από την Αίγυπτο-και τη Σαλαμίνα μέσω Κρήτης.
Για τη δουλειά του στη Σαλαμίνα, τον αγώνα του να μαζέψει λεφτά για τους δικούς του και την εμπιστοσύνη που απολάμβανε από τους υπόλοιπους Αιγύπτιους. Για την απογοήτευση του για τις συμπεριφορές που υφίστανται οι ξένοι στην Ελλάδα και την πίστη του πως θα δικαιωθεί-έστω και έτσι-από το δικαστήριο.
Ευχαρίστησε όλους όσους είμασταν μαζί του στο δικαστήριο ενώ εμείς θα έπρεπε να του ζητάμε συγνώμη γιατί δεν είμασταν μαζί του από την αρχή και να τον ευχαριστούμε για τον αξιοπρεπή αγώνα του που συνεχίζεται χωρίς ο ίδιος να περιμένει κάποιο προσωπικό όφελος.
ο κουλτουριάρης
Ουαλίντ, πόσα χρόνια είσαι στην Ελλάδα;
Τέσσερα.
Γιατί ήρθες εδώ;
Για δουλειά, όλοι οι μετανάστες από την Αίγυπτο για δουλειά έρχονται στην Ελλάδα.Ήταν ο αδερφός μου εδώ, ήταν περίπου τέσσερα χρόνια πιο πριν, και μου έλεγε καλά λόγια για την Ελλάδα.
Πίσω στην Αίγυπτο ποιοι είναι;
Είμαι παντρεμένος και εχω τρία παιδιά, το μικρότερο ενός έτους.Τους βλέπω μόνο όταν μπορώ να πάω εγώ, τελευταία φορά ήταν πριν από εφτά μήνες.
Πως ήταν η κατάσταση στην Αίγυπτο όταν έφυγες;
Δεν ήταν καλά. Πολύς κοσμος ήταν χωρίς δουλειά και χωρίς λεφτά.Στην Αίγυπτο, επί Μουμπάρακ, οι δουλειές ήταν πολύ λίγες.Τριάντα χρόνια στην εξουσία ο Μουμπάρακ είχε κατακλέψει τα πάντα.
Στην εξέγερση της πλατείας Ταχρίρ ήσουν;
Ναι.Έμεινα εκεί πάνω από είκοσι μέρες.
Τι σε έκανε να πας εκεί και πως προέκυψε αυτό;
Ήθελα μια καλύτερη ζωή, για ‘μένα, τα παιδιά μου, όλο τον κόσμο. Είμασταν μια παρέα που πήγαμε από την Αλεξάνδρεια, δέκα άτομα, μαθαίναμε από το facebook.Μέναμε εκεί στην πλατεία, κάτω από μια τέντα και δεν θέλαμε να φύγομε μέχρι να αλλάξει το καθεστώς, να φύγει ο Μουμπάρακ.Υπήρχαν πολλές φασαρίες ( σημ.:εννοεί πολλά βίαια επεισόδια ) κυρίως με την αστυνομία που ήταν φανατικά με το καθεστώς. Ο στρατός, όμως, δεν ήταν τόσο φανατικά με το καθεστώς.
Γυναίκες στην πλατεία είχε; Γενικά τι κάνατε εκεί; Τρώγατε, συζητάγατε, παίζατε μουσική, γλεντούσατε;
Πολλές γυναίκες! Όλων των ηλικιών. Όλη η Αίγυπτος ήταν τότε στην πλατεία!
Πως αντιμετωπίσατε την προπαγάνδα του καθεστώτος που προσπαθούσε να λογοκρίνει το διαδίκτυο;
Πολύς κόσμος έγραφε σε χαρτιά για την κατάσταση στην Ταχρίρ και αυτά τα στέλναμε στον έξω κόσμο με ανθρώπους που πήγαιναν κάπου αλλού.Πολλά χαρτιά, πολλές αναφορές. Σαν αγγελιοφόροι.Στο σπίτι μου στην Αλεξάνδρεια έχω κάμποσα τέτοια χαρτιά (σημ: από τον φίλο του, Μοχάμεντ Τζαλάλ, που δολοφονήθηκε εκείνες τις μέρες από την αστυνομία ). Τώρα τα πράγματα είναι καλύτερα στην Αίγυπτο.
Γιατί έφυγες από την Ταχρίρ; Έπρεπε να γυρίσεις στους δικούς σου;
Όταν έφυγε ο κόσμος γύρισα κ εγώ στην Αλεξάνδρεια. Θέλαμε να πέσει το καθεστώς και έπεσε.
Από τη στιγμή που γυρνάς στην Αλεξάνδρεια, πόσο καιρό μετά έρχεσαι στην Ελλάδα;
Δέκα μέρες μετά. Μου είπαν αύριο φέυγει το καίκι και έπρεπε να φύγω και εγώ.
Πως ήρθες από την Αίγυπτο;
Μέσω Κρήτης χωρίς χαρτιά. όλοι έτσι έρχονται από την Αίγυπτο. Η ελληνική πρεσβεία για να δώσει βίζα ζητάει χαρτιά από τράπεζα που να δείχνουν πως έχεις ένα σημαντικό χρηματικό οσό για να στη δώσει.Αν είχα αυτό το ποσό θα ερχόμουν στην Ελλάδα;… Μας περίμεναν εκεί για να μας πάνε στο Ηράκλειο, είχα ήδη πληρώσει και με περίμενε ο αδερφός μου στη Σαλαμίνα. Τέσσερις μέρες σε ένα μικρό σκάφος μόνο μέχρι την Κρήτη.
Πως ήταν αυτό το ταξίδι;
Χάλια. Κάποια στιγμή μας τελείωσε και το φαγητό αλλά και το νερό, μετά από δύο μέρες. Όλο αυτό μόνο μΈχρι την Κρήτη.Έφτασα άρρωστος εκεί.Στον Πειραιά με βρήκε ο αδερφός μου και γυρίσαμε μαζί στη Σαλαμίνα.
Πως ήταν η πρώτη εντύπωση από τη Σαλαμίνα;
Μου φάνηκε ωραία.Εγω μέχρι τώρα από την Ελλάδα, δεν είχα δει ούτε την Αθήνα. Δουλειά-σπίτι ήταν κάθε μέρα.
Με την πρεσβεία της Αιγύπτου πως είναι τα πράγματα;
Καλύτερα τώρα. Μας στηρίζουν τώρα.
Ολόκληρο το ταξίδι από Αλεξάνδρεια μέχρι Σαλαμίνα πόσο κράτησε;
Δέκα μέρες.
Και όλες αυτές τις μέρες είχες επαφή με την οικογένεια σου;
Όχι, δεν ήξεραν τίποτα. Είχα, γραμμένο σε ένα χαρτάκι, τον αριθμό του ελληνικού κινητού του αδερφού μου, αλλά αυτό βράχηκε στη θάλασσα και δεν είχα λεφτά να τηλεφωνήσω όταν φτάσαμε στην Κρήτη. Μέχρι που μίλησα για πρωτη φορά μαζί τους, με είχαν για πεθαμένο, δεν το πίστευαν.
Ξεκίνησες αμέσως να δουλεύεις στη Σαλαμίνα;
Ναι. Για πολύ λίγο καιρό ήμουν σε οικοδομή, μετά δούλεψα στο φούρνο, γιατί είχα ξαναδουλέψει, είχα εμπειρία.
Πως ήταν στην αρχή η δουλειά στο φούρνο;
Καλά.Ήταν κοντά στο σπίτι μου, και είχα συνέχεια δουλειά ενώ στην οικοδομή όχι.
Σε πλήρωνε;
Ναι, αλλά πάντα με καθυστέρηση. Μία-δυο βδομάδες μετά πάντα.Αυτός φοβόταν μήπως ξαφνικά φύγω επειδή δεν είχα χαρτιά.Είχαν φύγει και άλλοι εργάτες πιο πριν, αυτός δεν τους φερόταν καλά.
Σε εσένα πως φερόταν;
Άσχημα.Μου φώναζε, ήταν απότομος, κορόιδευε τη θρησκεια μου, ήταν πολύ λάθος (σημ.: εδώ ο Ουαλίντ φορτίστηκε σημαντικά ).Από την αρχή αυτός αλλά και οι άλλοι τρεις έβριζαν το Ισλάμ, κορόιδευαν.
Ειδικά ο Αλβανός φίλος του φούρναρη γιατί να σε βρίζει;
Δεν ξέρω αλήθεια. Με έβριζαν συνέχεια. ήθελα να δουλέψω για να στέλνω,φοβόμουν, χρώσταγα και τα λεφτά για τον ερχομό στην Ελλάδα.
Ο φούρναρης από την πρώτη μέρα ηταν έτσι;
Περίπου στις 15 μέρες αρχισε. Με φώναζε Μοχάμεντ, ποτέ με το όνομα μου. Εγώ δεν τον φώναζα αφεντικό αλλά πατέρα. Στην αρχή μου έλεγε πως κάνω καλό ψωμί, καλή δουλειά. Μετά ξαφνικά άρχισε. Αν είχα κάνει λάθος να μου το έλεγε, αλλά δεν ήταν αυτό. Μάλιστα όταν κάποιος ερχόταν στο φούρνο και με ζητούσε με το όνομα μου αυτός απαντούσε πως δεν υπήρχε κάποιος με το όνομα αυτό εκεί.Δεν ήθελε να έρχεται κανείς και να με ζητάει, ειδικά μουσουλμάνοι.
Οι φίλοι του;
Τα ίδια. ‘Ερχονταν και με ενοχλούσαν ακόμα και στη δουλειά.
Πόσες ώρες δούλευες την ημέρα;
Δώδεκα ώρες την ημέρα, κάποιες μέρες (π.χ. το Πάσχα ) περισσότερες ώρες.
Τι σε έκανε μέσα μου να αντέχεις αυτή τη συμπεριφορά κάθε μέρα;
Ήθελα να ζήσω, να έχω δουλειά. Να στέλνω στην οικογένεια μου για να ζήσουν. Αν δεν δούλευα εγώ, δεν θα είχαν να φάνε. Θέλω να αγοράσω ένα σπίτι για την οικογένεια μου, τώρα ζουν με τους γονείς μου. Αυτός τα ήξερε αυτά. Ηθελα και θελω να μαζέψω λεφτά και μετά να γυρίσω πίσω.
Στη Σαλαμίνα έχει πολλούς Αιγύπτιους;
Ναι, πολλούς. Όλοι με εμπιστεύονταν και γι’αυτο μου έδιναν τα λεφτά τους.Πολλοί ήξεραν και ποιος ήμουν στην Αίγυπτο.Δούλευαν πολλά παιδιά σε οικοδομή και δεν μπορούσαν να τα έχουν μαζί τους,τα εμπιστεύονταν σε ‘μενα. Αυτό με νοιάζει περισσότερο από τα λεφτά. Η φιλία, πως κάποιοι με εμπιστεύονταν. Τα λεφτά είναι αέρας, φεύγουν, τα συναισθήματα μένουν.
‘Οσο περνούσε ο καιρός η συμπεριφορές χειροτέρευαν;
Ναι, συνεχώς. Όταν μια φορά ζήτησα να φύγω λιγο νωρίτερα γιατί είχαμε μια θρησκευτική γιορτή, αυτός δεν με άφησε καν να φύγω, χωρίς να υπάρχει δουλειά. Απλά έτσι. Και μιλώντας μου άσχημα.
Μετά τα γεγονότα που τα γνωρίζουν όλοι πλέον, το κράτος τι έκανε, πως σου συμπεριφέρθηκε;
Με κράτησαν τρεις μέρες,μετά από μια μερική νοσηλεία στο Θριάσιο, στο αστυνομικό τμήμα επειδή δεν είχα χαρτιά, ενώ οι τέσσερις ήταν έξω ελεύθεροι.Έκατσα στη φυλακή έτσι όπως ήμουν με τα αίματα και μύριζα μπύρα για δύο μέρες-αυτή που μου έριχναν όταν με βασάνιζαν.Ακόμα και στην Αίγυπτο φέρονται τελείως διαφορετικά στον ξένο απ’ότι στην Ελλάδα. Υπάρχει η νοοτροπία πως δεν μπορείς να πειράζεις ατιμώρητα τον ξένο.
Ουαλίντ εσύ γνώριζες ή σου είχαν πει αν κάποιοι από τους τέσσερις,ή ο γιος του φούρναρη ήταν στη ΧΑ. ή είχε σχέσεις; Τη συμπεριφορά του φούρναρη την είχες αναφέρει στον αδερφό σου ή σε κάποιον άλλο; Σου είχε πει ποτέ κανείς ¨πρόσεχε γιατί π.χ. ο γιος είναι στη Χ.Α.”;
Εγώ δεν ήξερα τίποτα.Κάθε Κυριακή ερχόταν ο γιος μαζι με φίλους του και μου ζητούσε τυρόπιτες και διάφορα άλλα για φίλους του.Δεν ήξερα όμως. Μετά με ρώτησαν κάποιοι δικοί μου γιατί ετοιμάζω φαγητά για ανθρώπους της Χ.Α. και τότε το κατάλαβα και εγώ. Μετά από αυτό φοβόμουν περισσότερο ακόμα και να βγαίνω από το σπίτι μου.
Στα προηγούμενα δικαστήρια, εκτός του τελευταίου, δεν είχες κόσμο μαζί σου.
Ναι.Μέχρι και το προηγούμενο αυτοί με απειλούσαν, με έβριζαν,μου έλεγαν θα μου κόψουν το λαιμό. Μιλούσαν συνέχεια και δεν φοβόταν. Εγώ σκεφτόμουν “τι μπορώ να τους κάνω εγώ”. Τα ίδια και στη Σαλαμίνα. Συνέχεια με απειλούσαν.Φοβόμουν να βγω από το σπίτι μη μου κάνουν τίποτα. Άλλα παιδιά από την Αίγυπτο δεν έρχονταν στο δικαστήριο γιατί δεν έχουν χαρτιά.
Πως σου φάνηκε την τελευταία φορά που είχες αλληλέγγυο κόσμο μαζί σου;
Αν δεν είχε κόσμο δεν θα έπαιρνα δύναμη να μιλήσω στο δικαστήριο.Στο δρόμο για το δικαστήριο σκεφτόμουν πως δεν θα μπορώ να μιλήσω απ΄το φόβο.
Και σε είδαμε στο δικαστήριο πως πήρες δύναμη και μιλούσες παρότι είχες τους τέσσερις βασανιστές δίπλα σου.
Πήρα δυναμη από το κόσμο. Ο κόσμος λειτούργησε σαν φωτιά μέσα μου.
Αυτή ήταν μια μεγάλη διαφορά δηλαδή.
Ναι. Η δύναμη από τον κοσμο
Αυτούς τους είδες φοβισμένους τώρα;
Ναι,πιστεύω ότι αυτοί τώρα καταλαβαίνουν και φοβούνται.
Περιμένεις κάτι από το δικαστήριο; Να βγάλει μια καταδικαστική απόφαση;
Να μπουν φυλακή και οι τέσσερις. Να βγάλει μια απόφαση το δικαστήριο που να στέλνει το μήνυμα σε όλους πως αν πειράζεις τον ξένο, θα πας φυλακή. Όποιος κάνει κακό να μπαίνει φυλακή.
Αν βγει μια καταδικαστική απόφαση εσύ θα είσαι ευχαριστημένος; Θα γυρίσεις πίσω στη Σαλαμίνα;
Όχι, θέλω να μείνω στην Αθήνα.Ναι θα αισθανθώ καλύτερα ( σημ.: απειλές έχουν υπάρξει και μέχρι το τελευταίο δικαστήριο )
Πως σου φάνηκε που σε ρώταγαν στο δικαστήριο εάν έχεις κλέψει εσύ όπως αυτοί σε κατηγορούν;
Πολύ άσχημο γιατί μετά από όσα πέρασα να με κατηγορούν πως έκλεψα κιόλας; Δεν γινόταν κιόλας να κλέψω θα με έβλεπαν, φαινόμουν. Δεν είναι σωστό, δεν είναι ζωή αυτή να με κατηγορούν κιόλας.
Έχεις αγωνία για την Τρίτη που είναι το δικαστήριο; Θες να τελειώνει;
Ναι, θέλω να τελειώσει.Δεν θέλω να ξαναδώ τους τέσσερις, με κάνουν και αισθανομαι άσχημα και θυμάμαι.
Ουαλίντ τι θα έλεγες σε κάποιον που είναι ρατσιστής και μέλος της Χ.Α.;
Δεν θα ήθελα να του πω τίποτα
Πως φαντάζεσαι τη ζωή σου μετά το δικαστήριο, πως την ονειρεύεσαι;
Θέλω να μείνω στην Αθήνα,να είναι καλά η οικογένεια μου.