Γιατρέ, και νοσοκόμε-νοσοκόμα μας, γνωρίζουμε όπως γνωρίζεις κι εσύ και ξεκινάμε από την ίδια θέση μαζί σου.
Οι σημερινοί γιατροί εργάζονται στα δημόσια νοσοκομεία και τα κέντρα υγείας της χώρας κατά μέσο όρο τουλάχιστον 64 ώρες την εβδομάδα και, σε ορισμένες περιπτώσεις, πάνω από 90 ώρες, χωρίς να υπάρχει μέγιστο όριο. Η εργασιακή αυτή κατάσταση, όπως είναι λογικό, θέτει σε κίνδυνο θεραπευτές και θεραπευόμενους, αφού οι πρώτοι βρίσκονται σε κατάσταση υπερκόπωσης και επομένως διατρέχουν τον κίνδυνο να κάνουν λάθη. Από την άλλη πλευρά, στην Ελλάδα της ευγονικής του Άδωνη και του Μιχαλολιάκου αναλογούν μόνο 3,9 νοσηλευτές ανά 1.000 κατοίκους, ενώ υπάρχουν 70% παραπάνω αστυνομικοί από τον μέσο όρο της Ε.Ε. (συγκεκριμένα έχουμε 5 αστυνομικούς ανά 1.000 κατοίκους με τον μέσο όρο στην Ε.Ε. να κυμαίνεται στο 2,9 κι αυτό πριν συγκροτηθούν τα σώματα των πραιτόρων ΔΕΛΤΑ και ΔΙΑΣ). Σύμφωνα με στοιχεία του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας η Ελλάδα έχει λιγότερους νοσηλευτές και από γιατρούς, κάτι που δεν συμβαίνει σε καμία άλλη χώρα του κόσμου. Συνολικά, με βάση τους υπάρχοντες Οργανισμούς των Νοσοκομείων, λείπουν σήμερα περισσότεροι από 6.000 γιατροί ενώ πάνω από 7.000 νέοι γιατροί ξενιτεύτηκαν τα τρία τελευταία χρόνια.
Αυτό έχει σαν συνέπεια τα νοσοκομεία να παρακμάζουν και να διαλύονται, όπως συμβαίνει με το νοσοκομείο της Βέροιας, όπου λόγω υποστελέχωσης κλείνουν τα προγράμματα εφημεριών της Χειρουργικής, της Γυναικολογικής και της Ορθοπεδικής Κλινικής. Στο νοσοκομείο Κατερίνης η Ορθοπεδική Κλινική διακόπτει το πρόγραμμα εφημεριών, στο νοσοκομείο Μαγνησίας έκλεισαν η Γαστρεντερολογική και Οφθαλμολογική Κλινική και το Ογκολογικό και Αιματολογικό Τμήμα έμειναν με έναν γιατρό, στη Λάρισα κινδυνεύουν να κλείσουν άμεσα η Παιδιατρική και Γυναικολογική Κλινική, ενώ η Αγγειοχειρουργική Κλινική δεν μπορεί να καλύψει όλο το πρόγραμμα εφημεριών της, στη Χαλκίδα η Ορθοπεδική Κλινική του νοσοκομείου έμεινε με δύο γιατρούς, στους οποίους η διοίκηση της 4ης Υγειονομικής Περιφέρειας έδωσε εντολή να εφημερεύουν από 15 μέρες ο καθένας.
Συνολικά τα αποτελέσματα της διάλυσης του κοινωνικού ιστού και του συστήματος υγείας της χώρα είναι η αύξηση των αυτοκτονιών και τα νοσήματα που σχετίζονται με κατάχρηση αλκοόλ και ουσιών. Παράλληλα επανεμφανίζονται λοιμώδη νοσήματα όπως η φυματίωση, η πολυμυελίτιδα, η λύσσα, η ελονοσία, η ηπατίτιδα, λόγω του υποσιτισμού και την υποβάθμιση των συνθηκών υγιεινής. Είναι ένα λουτρό θανάτου αφού μέσα στο 2012 η παιδική θνησιμότητα η οποία, όπως είχε προβλεφθεί, άρχισε να αυξάνεται, για πρώτη φορά από το 1950. Χιλιάδες τα νέα περιστατικά της στεφανιαίας νόσου και των αγγειακών εγκεφαλικών επεισοδίων. Οι συγκεκριμένες ασθένειες αποτελούν την υπ’ αριθμόν ένα αιτία θανάτου στις ανεπτυγμένες χώρες. Αύξηση της θνησιμότητας αναμένεται και μετά το 2020, όπου έρχεται με τη σειρά του ο καρκίνος που έχει μεγαλύτερο “χρόνο επώασης”, και οι ασθένειες που αφορούν το μεταβολικό σύνδρομο (παχυσαρκία, υπέρταση, σακχαρώδης διαβήτης), δηλαδή όλες οι ασθένειες των φτωχών.
Πώς αντιμετωπίζει την κατάσταση το ελληνικό υπουργείο της “αυτοκρατορίας”, που ασχολείται με την Υγεία; Ανακοινώνει 25 ευρώ εισιτήριο στο Δημόσιο Νοσοκομείο, προχωρά σε μείωση κρεβατιών και προσωπικού, ακυρώνει την λειτουργία των 4 φαρμακείων του ΕΟΠΠΥ για ανασφάλιστους που είχε εξαγγείλει και κλείνει δομές ψυχικής υγείας ειδοποιώντας τους συγγενείς να παραλάβουν τους ασθενείς! Ο σχεδιασμός τους, οδηγεί στη διάλυση της πρωτοβάθμιας ιατροφαρμακευτικής φροντίδας του πληθυσμού και την παράδοσή του στους νόμους της ζούγκλας της αγοράς. Η κυρίαρχη οικονομίστικη λογική που θεωρεί την υγεία, όπως κι όλα τα κοινωνικά αγαθά (παιδεία, πολιτισμό, στέγη, σίτιση) λογιστικά προβλήματα, μεταφέρει τη λύση στον πόλεμο όλων εναντίων όλων, που ευνοεί τη συγκέντρωση πόρων και κερδών στην κορυφή της πυραμίδας της κοινωνίας μας, κοινώς σε μία ελίτ τραπεζιτών, καπιταλιστών του φαρμάκου και των ασφαλιστικών εταιρειών, κρατικών και πολιτικών αφεντάδων και, όπως είναι φυσικό στην εποχή μας, των γουρουνιών της καταστολής – αστυνομικής και δικαστικής. Κι εσύ φάε σκατά λαέ, όπως θα έλεγε και η γιαγιά μας ή πιο κόσμια ψόφα! Κι όλα αυτά σε μία εποχή που οι ανασφάλιστοι πολίτες είναι 3.000.000, ενώ άλλοι 3.300.000 ασφαλισμένοι μεταξύ των οποίων έμποροι που έχουν κλείσει τα μαγαζιά τους και άλλες κατηγορίες εργαζομένων, δεν έχουν κανένα ασφαλιστικό δικαίωμα. Ο χάρος είναι ένας ταξικός αφέντης αφού με στοιχεία πολλών ερευνών σε περιόδους κρίσης χτυπάει κύρια την πόρτα των εργατών, των ανέργων και των περιθωριοποιημένων κοινωνικά ομάδων.
Εμείς πιστεύουμε ότι όπως όλες οι βιομηχανίες έτσι και οι υπηρεσίες λειτουργούν καλύτερα από τους ίδιους τους εργαζόμενους και τους χρήστες τους. Για εμάς δεν υπάρχει μία διάκριση ανάμεσα στην παραγωγή και την πώληση ή κατανάλωση ενός αγαθού, αφού σε όλες τις κοινωνίες όλοι είμαστε παραγωγοί και χρήστες ενός αγαθού, ανεξάρτητα από το ποιος το παράγει. Θεωρούμε ότι χρειάζεται να ξεπεράσουμε την εκμεταλλευτική και άνιση λογική της αγοράς, που διαιρεί τη ζωή μας σε ώρες παραγωγής και κατανάλωσης, προκειμένου να ελέγξει για να κερδίσει παρασιτικά από τα σώματα μας. Δεν είμαστε οι στρατιώτες μιας οικονομικής ελίτ και ενός κράτους, που πειθαρχούν στις γραμμές τους για να γίνουμε η τροφή της καπιταλιστικής μηχανής. Δεν θα γίνουμε εμείς τα θύματα του πολέμου που κήρυξαν στην ανθρωπότητα, μπορούμε όμως να γίνουμε αυτοί που θα βάλουν τέρμα στον πόλεμο τους.
Είναι επομένως τραγικό εσείς κι εμείς να μην έχουμε βάλει στην καθημερινότητά μας το αυτονόητο. Τα νοσοκομεία, τα κέντρα υγείας, το σύστημα υγείας στο σύνολο του, μπορούν να το διαχειριστούν οι γιατροί, οι νοσοκόμες και οι νοσοκόμοι, οι υπόλοιποι εργαζόμενοι στον τομέα της υγείας μαζί με τους θεραπευόμενους. Εμείς μπορούμε χωρίς τους κρατικούς γραφειοκράτες, τους πολιτικούς προϊσταμένους τους και τις εταιρείες. Είναι σίγουρο ότι αυτοί δεν μπορούν χωρίς εμάς. Η κεντρική γραφειοκρατική διεύθυνση (κρατική ή ιδιωτική) το μόνο που έκανε και συνεχίζει να κάνει είναι να δημιουργεί προβλήματα στην υγεία εκατομμυρίων ανθρώπων στην Ελλάδα, δισεκατομμυρίων σε ολόκληρο τον κόσμο. Ένα ομοσπονδιοποιημένο σύστημα υγείας, που ο έλεγχος του θα γίνεται από τους θεραπευτές και τους θεραπευόμενους και θα απαντάει στις ανάγκες για πρωτοβάθμια υγεία των τοπικών κοινωνιών, είναι καλύτερη λύση από το υπάρχον σύστημα που ανταποκρίνεται στα συμφέροντα των βιομηχανιών και του κράτους. Γιατί όπως κι εσύ γνωρίζεις μια κοινωνία που ασθενεί παράγει νοσοκομεία-εργοστάσια, που απλά επιδιορθώνουν και δεν θεραπεύουν τους παράγοντες της ασθένειας, καταστέλλουν το ασθενές σώμα και δεν προλαμβάνουν την ασθένεια. Πολλές από τις σύγχρονες ασθένειες εξάλλου βασίζονται στις άθλιες για τους φτωχούς δίαιτες, την υπερκόπωση, το στρες και την κατάθλιψη που παράγεται στους θεσμούς της κοινωνίας μας. Ένας ασθενής στις κοινωνίες του ελέγχου και της εκμετάλλευσης πρέπει να γυρίσει γρήγορα πίσω στις γραμμές παραγωγής και κατανάλωσης, κι αυτό επιτυγχάνεται μόνο μέσω ενός λογιστικού συστήματος, που στοχεύει στο κέρδος και την παραγωγικότητα. Από αυτή την άποψη δεν μας φαίνεται περίεργη η προσπάθειά τους να ιδιωτικοποιήσουν κάθε πλευρά της υγείας.
Είναι σημαντικό επομένως να αναλάβουμε εμείς τη διεύθυνση των υγειονομικών μονάδων, και να τις συνδέσουμε ξανά με τις τοπικές κοινωνίες. Ένα νοσοκομείο στα χέρια των εργαζομένων και των τοπικών κοινωνιών, μπορεί να αποτελέσει κομβικό παράγοντα για την δημιουργία σχέσεων αλληλεγγύης ανάμεσά μας, αφού χρειάζεται να στηριχθεί από το σύνολο της κοινωνίας, αλλά και να βοηθήσει στη δημιουργία νέων δομών οργάνωσης για την παραγωγή φαρμάκου, ιατρικών εργαλείων και υλικών, επιστημόνων, μικρά γεγονότα που με τη σειρά τους πυροδοτούν αλλαγές στις καλλιέργειες, στις συνήθειες, ευρύτερα στην παραγωγή, στην κατανάλωση, στον πολιτισμό της κοινωνίας. Κι όλα αυτά μπορούν να πραγματοποιηθούν μέσα από την αυτοδιεύθυνση κάθε επιμέρους κομματιού της ζωής μας. Το αποτέλεσμα θα είναι η συλλογική ευτυχία που σίγουρα μπορεί να συνεισφέρει ως βάση πρόληψης κάθε θανατηφόρας ασθένειας.
Μήπως να το σκεφτούμε καλύτερα; Μήπως επιτέλους να υλοποιήσουμε εκείνη την παλιά καλή συνταγή των “από κάτω” που υποσχόταν στον καθένα να προσφέρει και να έχει ό,τι χρειάζεται για να ζήσει σε μία κοινωνία συλλογικής αυτονομίας και ευτυχίας;