Πρώτα εμφανίστηκε στο πολιτικό μεϊντάνι ο Βρούτσης, με μια δήλωση την οποία διένειμε γραπτώς: «Για πολλά χρόνια συντηρούσαμε ένα κατακερματισμένο σύστημα ασφάλισης πολλών ταχυτήτων, δαπανηρό και, κυρίως, άδικο και αναποτελεσματικό. Στο νέο ασφαλιστικό χάρτη που προετοιμάζουμε μεθοδικά, όλα αλλάζουν για πάντα. Στην παρουσίαση της μελέτης που εκπονείται από το ΚΕΠΕ θα αποδειχθεί ότι οι λύσεις ήταν μπροστά μας, αλλά είτε δεν τις βλέπαμε είτε –ακόμη χειρότερα– δεν θέλαμε ή δεν τολμούσαμε να τις δούμε».
Μετά ήρθε το «Βήμα», στο οποίο διοχετεύθηκε η «απόρρητη έκθεση του ΚΕΠΕ», η οποία αποκαλύπτει ένα ασφαλιστικό σύστημα γεμάτο «παραλογισμούς». Οπως αντιλαμβάνεστε, παραλογισμοί δεν είναι οι συντάξεις πείνας, αλλά το ότι υπάρχουν συνταξιούχοι σε ηλικίες μικρότερες από τα ανώτατα όρια (το ότι αυτοί έχουν 35 χρόνια ένσημα ή εργάστηκαν στα βαριά και ανθυγιεινά δεν έχει σημασία!), το ότι το 2014 βγήκαν στη σύνταξη διπλάσιοι από το 2009 (χωρίς να εξετάζουν το λόγο, αλλά να υπονοούν ότι βγήκαν πρόωρα – που δε βγήκαν), και το ότι το 17,2% των συνταξιού-χων ανδρών του ΙΚΑ και το 15,1% των συνταξιούχων γυναικών παίρνει σύνταξη αναπηρίας (το ότι ο καπιταλισμός σακατεύει τον εργάτη και την εργάτρια επίσης δεν μετράει). «Παραλογισμός» είναι το ότι το μεγαλύτερο ποσοστό των νέων αιτήσεων για συνταξιοδότηση γίνεται με τα κατώτατα όρια (από 15 μέχρι 16 χρόνια εργασίας) και όχι ότι οργιάζει η «μαύρη» εργασία, με αποτέλεσμα εργάτες και εργάτριες να φτάνουν σε ηλικία σύνταξης και μετά βίας να έχουν συμπληρώσει 4.500 ένσημα.
Το δημοσίευμα του «Βήματος» πέτυχε το σκοπό του. Αναπαράχθηκε ευρύτατα και πυροδότησε μια φιλολογία που είναι γνωστή και από όλες τις προηγούμενες αντιασφαλιστικές επιθέσεις. Πρώτα αναπτύσσεται μια φιλολογία κρισιολογίας και «υπερβολών» και μετά ακολουθούν οι αντιασφαλιστικές νομοθετικές παρεμβάσεις.
Η φιλολογία που αναπτύσσεται το τελευταίο χρονικό διάστημα είναι αυτή της «κοινωνικής ισότητας», για την οποία κόπτονται δήθεν οι κυβερνώντες. Δεν είναι τυχαίο ότι η μελέτη του ΚΕΠΕ κάνει λόγο για «προνόμια» και όχι για δικαιώματα, λες και υπάρχει κάποιο καθορισμένο μίνιμουμ κοινωνικών παροχών και οτιδήποτε είναι πάνω απ’ αυτό αποτελεί απαράδεκτο προνόμιο. Γράφει η μελέτη: «Η πολυδιάσπαση του συστήματος (…) δημιουργεί τις κατάλληλες προϋποθέσεις προκειμένου να διατηρηθούν προνόμια που θεσπίστηκαν στο παρελθόν και αντικρούουν κάθε έννοια κοινωνικής ισότητας»! Μ’ άλλα λόγια, όποιος εργαζόμενος παίρνει σύνταξη πάνω από το τρισάθλιο κατώτερο επίπεδο του ΙΚΑ είναι προνομι-ούχος (χωρίς να μετρήσουμε τα χρόνια ασφάλισης και τις ασφαλιστικές εισφορές που πλήρωσε)!
Το ιδεολόγημα των «προνομίων» και της «κοινωνικής ισότητας» χρησιμοποιείται ως βάση για να εξαπολυθεί μια νέα εκστρατεία εξίσωσης συντάξεων προς τα κάτω, με εργαλείο την ενοποίηση των εναπομεινάντων ασφαλιστικών Ταμείων. Μπορεί ο Βρού-τσης να διατυμπανίζει ότι η ενοποίηση θα είναι μόνο διοικητική και λειτουργική, για να μειωθούν οι δαπάνες διοίκησης και λειτουργίας, όμως η μελέτη του ΚΕΠΕ μας προϊδεάζει για «ενοποιήσεις» συντάξεων. Γράφει χαρακτηριστικά: «Το ασφαλιστικό σύστημα, όμως, δεν είναι κατακερματισμένο μόνο διοικητικά. Το σύστημα συντάξεων χαρακτηρίζεται από μια πολυνομία, η οποία δημιουργεί έντονες κοινωνικές ανισότητες, αφού αντιμετωπίζει όμοιες περιπτώσεις πολιτών με διαφορετικό τρόπο. Οι προϋποθέσεις συνταξιοδότησης (χρόνος ασφάλισης και όρια ηλικίας), τα ποσοστά αναπλήρωσης, οι κατώτατες συντάξεις, οι ασφαλιστικές και εργοδοτικές εισφορές, οι κοινωνικοί πόροι και η κρατική χρηματοδότηση ποικίλλουν τόσο μεταξύ των Ταμείων, όσο και μεταξύ ασφαλισμένων στο ίδιο Ταμείο».
Στο στόχαστρο, λοιπόν, μπαίνει ολόκληρο το ασφαλιστικό «πακέτο»: χρόνος ασφάλισης και όρια ηλικίας, ποσοστά αναπλήρωσης, ασφαλιστικές εισφορές και κρατική χρηματοδότηση, κοινωνικοί πόροι και κατώτερες συντάξεις. Είναι τόσο προκλητική αυτή η μελέτη που φτάνει στο σημείο να γράφει ότι «σε ορισμένα Ταμεία, παρά τις ευρωπαϊκές οδηγίες, συνεχίζουν να υπάρχουν αρκετά πιο ευνοϊκές ρυθμίσεις για τις γυναίκες»! Ακόμη πιο προκλητική είναι η αναφορά στις αναπηρικές συντάξεις που «αποτελούν διέξοδο για νέους ασφαλισμένους ή ασφαλισμένους με λίγες ημέρες ασφάλισης»! Δηλαδή, ο νέος εργαζόμενος ή ο μεγαλύτερος που δεν έχει πολλά ένσημα… αυτοτραυματίζεται για να πάρει αναπηρική σύνταξη!
Με κυνικό τεχνοκρατικό ύφος το ΚΕΠΕ λέει στους εργαζόμενους… να ξεχάσουν αυτά που ήξεραν, ακόμη και αν έχουν δίκιο: «Αν και για όλους τους παραπάνω διαχωρισμούς μπορούν, τουλάχιστον από αυτούς που ευνοούνται, να προταθούν πειστικές αιτιολογίες για την ύπαρξή τους, από οικονομικής και κοινωνικής άποψης είναι μάλλον δύσκολο να δικαιολογηθούν».
Σε ό,τι αφορά τα όρια ηλικίας και τα χρόνια ασφάλισης, είναι φανερό ότι στόχος είναι να χτυπηθούν όσα όρια έχουν απομείνει κάτω από τα 67. Μολονότι η μέση ηλικία συνταξιοδότησης στην Ελλάδα είναι τα 62,34 χρόνια (62,09 είναι ο μέσος όρος στις χώρες μέλη της ΕΕ), το ΚΕΠΕ επιμένει ότι πρέπει να μην γίνεται αναφορά στο μέσο όρο, αλλά να υπάρξουν «τροποποιήσεις- καταργήσεις στις ισχύουσες εξαιρέσεις» από τα ανώτατα όρια. Αναφέρει δε ως παραδείγματα «το καθεστώς των βαρέων και ανθυγιεινών» και «τις πρόσφατες ρυθμίσεις για αναγνώριση πλασματικών ετών στους ενστόλους στο Δημόσιο», λες και έχει καμιά σχέση ο εργάτης στις βαριές και ανθυγιεινές εργασίες, που φτύνει αίμα βλέποντας την υγεία του να φθείρεται καθημερινά, με τους μπάτσους και τους καραβανάδες που συνταξιοδοτούνται νεότατοι και όσο «εργάζονται» να μην πούμε τι κάνουν. Το ΚΕΠΕ δεν παραλείπει να αναφερθεί και στο διαφορετικό καθεστώς που ισχύει στο δημόσιο ανάλογα «αν άρχισαν να εργάζονται πριν ή μετά το 1983»!
Δεν τους αρκεί, όμως, μόνο η αύξηση των λεγόμενων πρόωρων συντάξεων (ΒΑΕ, γυναίκες με ανήλικα παιδιά, 35ετία για όσους ισχύει ακόμη), ώστε να σπρώξουν όλα τα όρια ηλικίας προς τα 67. Θα χτυπήσουν και τα ελάχιστα όρια ημερών ασφάλισης. Θυμίζουμε ότι και το 2012 αναπτύχθηκε φιλολογία για αύξηση του ελάχιστου αριθμού ενσήμων για συνταξιοδότηση από 4.500 σε 6.000 (δηλαδή από 15 σε 20 πλήρη έτη ασφάλισης). Αν συμβεί αυτό, δεδομένης της έκρηξης της ανεργίας τα τελευταία χρόνια, η οποία θα κρατήσει πολύ ακόμα, θα πετάξει εκτός συνταξιοδότησης έναν τεράστιο αριθμό εργαζόμενων και θα τσακίσει κάθε έννοια ασφαλιστικής συνείδησης στη νέα εργατική γενιά.
Δεν γνωρίζουμε αν η επικείμενη αντιασφαλιστική επίθεση θα περιοριστεί στο τρίπτυχο «ενοποιήσεις ταμείων – αύξηση των χαμηλότερων από τα ανώτατα ορίων ηλικίας – αύξηση ελάχιστου αριθμού ημερών ασφάλισης» και δε θα επεκταθεί στο ύψος των συντάξεων. Το βέβαιο είναι πως πρέπει να χτυπη- θούν και οι συντάξεις, προκειμένου να γίνει μια κάποια διαχείριση της βαθιάς κρίσης στην οποία έχουν οδηγήσει την Κοινωνική Ασφάλιση. Το αν θα το κάνουν άμεσα ή σε μια επόμενη φάση (η οποία δε θ’ αργήσει πολύ) είναι τεχνική λεπτομέρεια. Το σίγουρο είναι ότι θα το κάνουν.
Το Γραφείο Προϋπολογισμού του Κράτους (υπηρεσία της Βουλής) γράφει ορθά-κοφτά στην τελευταία έκθεσή του: «Η σημερινή οικονομική κρίση, καθώς και η σύνδεση της Κοινωνικής Ασφάλισης με το κοινωνικό κράτος δεν ευνοεί την οικονομική βιωσιμότητα του συστήματος». Επειδή, λοιπόν, «δεν ευνοείται η οικονομική βιωσιμότητα του συστήματος», το ΓΠΚ συμπεραίνει ότι «είναι λογικόνα πρέπει να ζητηθούν νέοι πόροι είτε να περικοπούν περισσότερο οι δαπάνες»!
