είδος:
μαύρη κομωδία
σκηνοθεσία:
Basil Dearden
ηθοποιοί:
Oliver Reed, Diana Rigg, Telly Savalas
διάρκεια:
1 h 50 min

*οι υπότιτλοι στα ελληνικά είναι μια δουλειά της ΕΣΕ θεσσαλονίκης

πλοκή:
Λονδίνο, στις αρχές της δεκαετίας του 1900, η επίδοξη δημοσιογράφος Sonia Winter (Diana Rigg) αποκαλύπτει μια οργάνωση που ειδικεύεται στα συμβόλαια θανάτου, το “γραφείο δολοφονιών, Ε.Π.Ε”. Προκειμένου να επιφέρει την καταστροφή του, αναθέτει τη δολοφονία του ίδιου του προέδρου του γραφείου, Ivan Dragomiloff ( Oliver Reed).
Ο Dragomiloff αντί να εξοργιστεί, φαίνεται να το διασκεδάζει αποφασίζοντας να αναλάβει τη δολοφονία του και να την κατευθύνει προς όφελός του. Η κατευθυντήρια αρχή του γραφείου του, που ιδρύθηκε από τον πατέρα του, ήταν πάντα ότι υπήρχε ένας ηθικός λόγος για τον οποίο τα θύματά τους πρέπει να σκοτωθούν – κατα βάση δεσποτικοί, βασιλιάδες, επιχειρηματίες και τύραννοι. Προσφάτως όμως, οι συνάδελφοί του έχουν την τάση να σκοτώνουν περισσότερο για το οικονομικό κέρδος από ό, τι για ηθικούς λόγους.  Ο Dragomiloff, λοιπόν, αποφασίζει να δεχθεί το συμβόλαιο του δικού του θανάτου του και να αμφισβητήσει τα άλλα μέλη του διοικητικού συμβουλίου: Να τον σκοτώσουν ή να τους σκοτώσει…
Βασισμένη,
στο ομόνυμο βιβλίο του Jack London το 1916 (ημιτελές, καθώς πέθανε πριν το τελειώσει) και ολοκληρωμένο από τον Robert L. Fish το 1963

και εδώ ας σταθούμε λίγο…

Όπως και τα περισσότερα από τα βιβλία του Λόντον, ασχολείται με την “προσωπική ηθική”.
  Η παραδοχή: Μια ομάδα ατόμων συνειδητοποιεί ότι ο κόσμος θα ήταν ένα καλύτερο μέρος αν και μόνο αν οι διεφθαρμένοι και οι κακοί άνθρωποι μπορούσαν να εξαλειφθούν. Έτσι, δημιουργούν μία εταιρία, η οποία χρησιμοποιεί την “ηθική” για να καθορίσει ποιος είναι άξιο θύμα ή όχι.
Τι γίνεται όμως αν ένα άτομο θα μπορούσε να πείσει τα μέλη αυτής της ένωσης, ότι οι ίδιοι είναι μια οντότητα που αξίζει να εξαλειφθεί;
   Με το Γραφείο Δολοφονιών ο Τζάκ Λόντον σατιρίζει τις ιδέες του Νίτσε, τον ατομικισμό, τον μύθο του αρχηγού, τον ολοκληρωτισμό της σκέψης, τον εξευγενισμό του θανάτου, τη μυστικιστική αντίληψη του καθήκοντος. Και εξορκίζει την ηθική στο όνομα της ζωής.
Αυτό είναι θεμιτό και αποτελεί ορθή κριτική σε περίπτωση που δεχτούμε αυτά που συνδέουν τον αναρχισμό με το Νίτσε (το μίσος του για το κράτος, την αηδία του για την ανόητη κοινωνική συμπεριφορά της «αγέλης», του αθεισμού, την επιθυμία για ένα νέο άνθρωπο που δεν θα είναι ούτε κύριος οούτε δούλος και οποίος θα μπορούσε να πει, «ναι» στην αυτο-δημιουργία ενός νέου κόσμου με βάση το “τίποτα”, και την προώθηση του για την «επαναξιολόγηση των αξιών» ως πηγή της αλλαγής, σε αντίθεση με μια μαρξιστική αντίληψη της ταξικής πάλης και τη διαλεκτική της γραμμικής ιστορίας.) και που όμως ο ίδιος τον απεχθάνονταν…

Στα πρώτα χρόνια του εικοστού αιώνα, οι όροι αναρχία, συνωμοσία, κατασκοπεία, και επανάσταση ενώθηκαν για να δημιουργηθούν πολλά έργα μυθοπλασίας
όπως το “The Secret Agent” του Conrad, το “The Man Who Was Thursday” του Chesterton, το “The Riddle of the Sands” του  Caldwell, το “The 39 Steps” του Buchan κ.α.
Ο Λόντον, αποτυχημένος επιχειρηματίας (περίοδος κατα την οποία δηλώνει οτι γράφει για να επεκτείνει το ήδη τεράστιο ράντσο του, το οποίο και δεν ξέρει πως να συντηρήσει) και έχοντας αποσυρθεί απο την ενεργό δράση στο αμερικάνικο σοσιαλιστικό κόμμα (για το οποίο έδινε ομιλίες και έγραψε τα έργα “Ο Πόλεμος των Τάξεων” το 1905 και “Επανάσταση και άλλα δοκίμια” το 1910,   προωθόντας τις σοσιαλιστικές ιδέες) ακολουθεί το πνεύμα των καιρών και πολλούς απο τους συναδέλφους του ασχολούμενος με το “γραφείο δολοφονιών Ε.Π.Ε” αναπαράγοντας τον  -φαινομενικά- αστείο μύθο ότι: οι αναρχικοί είναι στην πραγματικότητα αξιότιμα και πλούσια μέλη της κοινωνίας τα οποία εμφανίζουν μια διχασμένη προσωπικότητα αποβάλλοντας τους ηθικούς φραγμούς που διέπουν την ανθρώπινη φύση, ενώ σχεδόν πάντα υπάρχει απο πάνω τους κάποιος σκιώδης ηγέτης που ανεξήγητα αρχίζει να προσπαθεί να καταστρέψει τη δική του οργάνωση του…
1.οχι και τόσο αστείο το 1880-1920 με τόσες βομβιστικές επιθέσεις που χρεώθηκαν σε ομάδες αναρχικών ανά την Ευρώπη και τη φράση “με λίγη πυρίτιδα πιστέψαμε οτι θα αλλάξουμε τον κόσμο” να προέρχεται απο το στόμα των τότε συντρόφων/ περισσότερες πληροφορίες “η ιστορία της τρομοκρατίας” του
Μπιορν Κουμ)
2. ο λόγος περί της γνωστής λάσπης οτι ο αναρχισμός αποτελεί ένα ιδεολόγημα μικροαστών και μικροιδιοκτητών γης που προασπίζονται τα συμφέροντα τους και για αυτό και δεν ακολουθούν το Μεγάλο Επαναστατικό Κομμα…

Η ανάλυση που γίνεται για να συνδιαστεί το βιβλίο με τον αναρχισμό δεν είναι τυχαία…
το βιβλίο στην εισαγωγή του και σε αντιδιαστολή με την ταινία, αναλύει τις διάφορες βομβιστικές επιθέσεις που επιδίδονταν στους αναρχικούς, ονομάζοντας τους αποδιοπομπαίους τράγους και ερασιτέχνες, ξεκινώντας έτσι την ιστορία αποκαλύπτοντας τον πραγματικό υπαίτιο, το “γραφείο δολοφονιών, Ε.Π.Ε”… ενώ επίσης τα όποια γεγονότα, λαμβάνουν χώρα στην αμερική και όχι στην ευρώπη…

επίσης,
η ταινία μας τράβηξε το ενδιαφέρον, καθώς πάνω της βασίζονται όχι μία αλλά 2 θεωρίες συνομωσίας ενάντια στον αναρχισμό και το κίνημα γενικότερα…
τις οποίες και παραθέτουμε

Η πρώτη θεωρία συνομωσίας(αν και όχι αποδεδειγμένη, γαμώτο) λέει το εξής:

« Υπήρξε στην πραγματικότητα ένα “γραφείο δολοφονιών” , με επίκεντρο το Λονδίνο , υπό την παρασκηνιακή καθοδήγηση της μοναρχίας , της βρετανικής υπηρεσίας πληροφοριών , και της κοινότητας  των φαμπιανιστών (Fabian sociaty). Κεφάλι της επιχείρησης ήταν ο εξόριστος Ρώσος πρίγκιπας, Πέτρος Κροπότκιν, που είχε εγκαταλείψει τη Ρωσία και στη συνέχεια την Ελβετία βρίσκοντας άσυλο στην Αγγλία . Ήταν κυνηγημένος για το ρόλο του στη δολοφονία του τσάρου Αλέξανδρου Β’ (τη δολοφονία πραγματοποίησε η Narodnaya Volya, για την ιστορία). Ήταν ο διεθνής επικεφαλής του αναρχικού κινήματος, αντικαθιστώντας το Μπακούνιν , και κατευθύνοντας την οργάνωση που δολοφόνησε 19 αρχηγούς κρατών , βασιλιάδες, βασίλισσες, πρίγκηπες, δούκες, Πρωθυπουργούς και έναν πρόεδρο , κατά τη διάρκεια των ετών που προηγήθηκαν του Α ‘Παγκοσμίου Πολέμου. Οι εντολές του Κροπότκιν ήταν και ο λόγος για τον οποίο ο “μαθητής-μαριονέτα” της Emma Goldman, Czolgosz , πυροβόλησε τον πρόεδρο των Η.Π.Α. McKinley . Την ίδια περίοδο(ένα χρόνο πριν) πυροβολήθηκε ο βασιλιάς της Ιταλίας Umberto από τον Antonio Bresci , μέλος της αναρχικής ομάδας της Goldman στο Paterson του New jersey. Η Goldman συναντήθηκε με τον Bresci μερικές εβδομάδες πριν μεταβεί στην Ιταλία για να πυροβολήσει το βασιλιά, χρηματοδοτούμενος από τα μέλη της ομάδας. Το σύνολο των πολιτικών δολοφονιών κατά τη διάρκεια των προετοιμασιών για τον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο, γίνονται από αναρχικούς , που υποτίθεται ότι ενεργούν μόνοι τους και αυτόνομα . Ήταν όλα οργανωμένα από τις Βρετανικές Μυστικές Υπηρεσίες στο Λονδίνο , σε σκηνοθεσία από τον Κροπότκιν και τα δίκτυα του και σε συνεργασία με διάφορα λόμπυ και στοές.»

Δεν τα σπάει;;;

και η δεύτερη και πιο αληθοφανής…ως προς την ταινία αυτή τη φορά (και όχι ως προς το βιβλίο) η οποία λέει:

« η paramount, ως παραγωγός της ταινίας, επέλεξε να βγάλει αυτήν την ταινία και αρκετές ακόμα του είδους σχεδόν την ίδια περίοδο με τη δολοφονεία του j.f kennedy με σκοπό να στρέψει το κοινό ενάντια στον κομμουνισμό…» και αυτή η θεωρία προέρχεται απο πιο επίσημες κριτικές

υ.γ. το μοναδικό ιστορικό γεγονός που είναι πράγματι αληθινό, σε σχέση με την ταινία, είναι η δολοφονία του Αρχιδούκα της Σλοβακίας, πριν από το ξέσπασμα του Α Παγκοσμίου Πολέμου. Η ιδέα της αυτονομίας της Σλοβακίας ήταν μέρος του σχεδίου του αρχιδούκα Franz Ferdinand για την ομοσπονδιοποίηση της μοναρχίας, που αναπτύχθηκε με τη βοήθεια του Σλοβάκου δημοσιογράφου και πολιτικόυ Milan Hodža. Η δολοφονία του πρώτου στη βιέννη και ο τρόπος που αναπτύχθηκε και αναπαραχθηκε απο τα τότε ΜΜΕ με τη σειρά τους έπαιξε ρόλο στην έναρξη του Α’ παγκοσμίου.
*στην ταινία προφανώς και παρουσιάζεται οτί επρόκειτο για απόπειρα ενάντια στο dragomiloff..