Στο ξεκίνημα της κρίσης, στις μεταξύ μας συζητήσεις και έχοντας επίγνωση της στόχευσης που η αναδιάρθρωση που καπιταλιστικού συστήματος επιχειρεί θεωρούσαμε αδιανόητο, ή έστω απίθανο, οι επιλογές του Κράτους και του Κεφαλαίου να περάσουν χωρίς να έχει δοθεί σκληρή μάχη από την πλευρά της κοινωνίας. Σήμερα και ενώ η αναδιάρθρωση είναι εν εξελίξει και καταστάσεις όπως το 27% επίσημη ανεργία, η φτωχοποίηση μεγάλου τμήματος του λαού, η αύξηση των εν Ελλάδι εκατομμυριούχων σε οικονομικό επίπεδο και, η ένταση της καταστολής, η ποινικοποίηση της αντίστασης σε κοινωνικό δεν αφήνουν περιθώρια για παρερμηνείες, αυτό που κυρίως βιώνουμε είναι η απάθεια πολλών, η παραίτηση άλλων και η αναμονή της σωτηρίας από τον/την πεφωτισμένο/η ηγέτη/σια. Η έκδηλη αδυναμία, έως σήμερα, να υπάρξει σοβαρή αντίδραση στην ολομέτωπη επίθεση από την πλευρά της εξουσίας θέτει επιτακτικά το ερώτημα, γιατί οδηγηθήκαμε σε αυτή την κατάσταση;
Αυτό που αρχικά πρέπει να τονιστεί είναι η κυριαρχία της απάθειας για το κοινωνικό σύνολο και η προσήλωση στο ιδιωτικό συμφέρον κάτι που έχει κυριαρχήσει στην ελληνική, και όχι μόνο, κοινωνία εδώ και δεκαετίες. Το γεγονός αυτό έχει σήμερα λάβει διαστάσεις σχεδόν πλήρους αποπολιτικοποίησης με, μεταξύ άλλων, αποτέλεσμα (με αφορμή και τη σημερινή γενική απεργία) την απουσία της πλειοψηφίας από το δρόμο και την ταυτόχρονη απαξίωση αυτών που συμμετέχουν. Οι αιτιάσεις του στυλ ‘’την οργανώνει η ξεπουλημένη ΓΣΕΕ’’, ‘’δεν καταφέρνουμε/κερδίζουμε τίποτα’’ κτλ αποτελούν προφάσεις και μόνο για την μη παρουσία. Η τεράστια ανεργία, η εξαθλίωση, οι απολύσεις, το κατρακύλισμα των μισθών σε ιδιωτικό και δημόσιο τομέα που παγιώνονται ως η νέα πραγματικότητα στις εργασιακές σχέσεις δεν αφήνουν περιθώρια σε ανέργους, φτωχούς, χαμηλόμισθούς για προφάσεις, για απαξίωση μορφών αγώνα, για απαξίωση της πολιτικής. Η κριτική στις επιλογές Κράτους – Κεφαλαίου από τον ‘’καναπέ’’ ή το ‘’καφενείο’’ δεν έχει τίποτα να προσφέρει, είναι εκ θέσης αναποτελεσματική και απλά λειτουργεί, αν λειτουργεί, ως μέσο αβλαβούς για την εξουσία εκτόνωσης. Ας αναλογιστεί ο καθένας σε τι επιλογές και τι συμπεράσματα έχουν οδηγήσει αυτές οι λογικές απαξίωσης του αγώνα, εσωτερίκευσης της μιζέριας, ατομικισμού και παθητικής, ανέξοδης και ανώδυνης διαμαρτυρίας…
Πέρα από την προσωπική ευθύνη του καθενός για τις επιλογές του, σημαντικό ρόλο έχει διαδραματίσει το ίδιο το καπιταλιστικό σύστημα με τους μηχανισμούς ελέγχου της κοινής γνώμης και καταστολής που διαθέτει και διαρκώς αναβαθμίζει. Θεωρώντας τις λαϊκές αντιδράσεις επικίνδυνες ακόμα και στην αστική δημοκρατία που οι ίδιοι ελέγχουν, αφού αυτή «σημαίνει μια ακαταμάχητη αύξηση αιτημάτων που ασκεί πίεση στις κυβερνήσεις, επιφέρει την παρακμή της αυθεντίας και καθιστά τα άτομα και τις ομάδες ανυπότακτα στην πειθαρχία και τις θυσίες που απαιτούνται από το κοινό συμφέρον» (Τριμερής Επιτροπή, 1975) γίνεται φανερό ότι η πρόληψη και η αντιμετώπιση των αντιδράσεων αυτών αποτελεί πρωταρχικό στόχο για την επιβίωση του συστήματος. Πέρα από την ολοένα αυξανόμενη ένταση της καταστολής από την πλευρά του Κράτους, ρόλο ενορχηστρωτή έχουν και τα αστικά ΜΜΕ με την ιδεολογική αποχαύνωση, την διασπορά του ατομικισμού στην καθημερινή ζωή και την έγερση φοβικών συνδρόμων, απέναντι σε κάθε αλλαγή, στους τηλεθεατές/ακροατές. Στόχος η εμφύσηση του φόβου και η αναζήτηση του προσωπικού βολέματος, η στέρηση της ελπίδας για κάθε είδους ανατροπή και η απαξίωση της συμμετοχής στις πολιτικές διαδικασίες πολιτικές δράσεις και σκέψεις, με ταυτόχρονη επικύρωση των ίδιων (Κράτος, Κεφάλαιο) ως των μοναδικών ικανών για να αποφασίζουν. Σε όλα αυτά πρέπει να προστεθεί και ο λαϊκισμός που κυριαρχεί στην κοινωνική και πολίτική ζωή. Στηριζόμενοι, οι εκφορείς του λαϊκισμού, στην ‘’σιωπηρή πλειοψηφία’’ και τρέφοντας «μια βαθύτατη περιφρόνηση προς τις ίδιες τις μάζες, αφού ο ρόλος που τους επιφυλάσσει ο εξουσιαστικός λαϊκισμός (γιατί κάθε λαϊκισμός είναι εξουσιαστικός), δεν είναι ούτε να σκέπτονται, ούτε ν’ αποφασίζουν, ούτε να δρουν αλλά να υπακούνε –να λένε τραγουδάκια, να χειροκροτάνε ρυθμικά και κάπου κάπου να ψηφίζουν» (Γ. Λυκιαρδόπουλος), κατάφεραν να ενισχύσουν την ιδέα του Ηγέτη/Σωτήρα, να ελαττώσουν την ικανότητα κριτικής σκέψης και αποτέλεσαν τον προπομπό της επανεμφάνισης των φασιστικών/ναζιστικών μορφωμάτων.
Στην όξυνση (τουλάχιστον από την πλευρά της αστικής τάξης) του ταξικού ανταγωνισμού που βιώνουμε σήμερα οι απαντήσεις που προτείνονται από το μεγαλύτερο τμήμα της Αριστεράς και από τον θεσμοθετημένο συνδικαλισμό δεν μπορούν να προσφέρουν οριστικές διεξόδους. Οι μεν συνδικαλιστές προσκολλημένοι στον γραφειοκρατικό τρόπο οργάνωσης έχουν χάσει την επαφή με την κοινωνία (την είχαν ποτέ άραγε…;) και έχουν μετατρέψει την γενική απεργία, όταν αυτή καλείται, σε περίπατο στην πόλη δίνοντας πάτημα (όχι βέβαια δικαιολογία) για απαξίωση και μη συμμετοχή. Η δε Αριστερά, είτε επιδιώκει μέσω συνδιαλλαγής την βελτίωση των υλικών όρων διαβίωσης αφήνοντας ουσιαστικά ανέπαφες τις ρίζες της εκμετάλλευσης που υφίσταται ο λαός είτε προσκολλάτε στο αλάθητο του κόμματος, αδυνατεί να κινητοποιήσει τον κόσμο στο δρόμο με καίριες διεκδικήσεις και προτάσσει την εκ του άνωθεν λύση του ηγέτη και απόσπαση της εξουσίας μέσω των εκλογών, με το λαό, και εδώ, σε δεύτερο ρόλο και αμέτοχο στην λήψη των αποφάσεων που αφορούν την ίδια του τη ζωή.
Το κίνημα και τα ριζοσπαστικά κομμάτια της κοινωνίας δεν έχουν να απολογηθούν τίποτα σε όσους μένουν αμέτοχοι και αδιαφορούν. Έχουν όμως την υποχρέωση αλλά και την επιδίωξη να ταρακουνήσουν και να εμφυσήσουν την λογική του αγώνα σε αυτούς. Σήμερα, όλο και περισσότερο, πρέπει να γίνει πασιφανές ότι η μη επιλογή πλευράς στον ταξικό ανταγωνισμό απλά ενισχύει τις δυνάμεις εκείνες που επιδιώκουν την ισοπέδωση των κεκτημένων και τη συνέχιση της λεηλασίας. Είναι μονόδρομος ο δρόμος του ενσυνείδητου αγώνα, με επίγνωση των επιπτώσεων και των αντιποίνων (καταστολή, ποινικοποίηση, φυλακίσεις…), μακριά από περιθωριοποιήσεις, δογματισμούς και απομονωτισμούς αλλά με προσπάθεια διάχυσης του σε κάθε πτυχή της ζωής και σύγκρουσης με τις μορφές εκμετάλλευσης και τους φορείς τους. Ενός αγώνα από τα κάτω, που θα επιδιώκει μεν μικρές νίκες (καλύτερες συνθήκες εργασίας…) στο τώρα αλλά παράλληλα θα προετοιμάζει το έδαφος για τη συνολικότερη ανατροπή της κοινωνίας της εκμετάλλευσης. Με απεύθυνση στην κοινωνία, ως μοναδική ικανή για την πραγματική αλλαγή, και στεκόμενοι ενάντια σε κάθε επιλογή που γίνεται εις βάρος της. Πάντα προτάσσοντας την αυτοοργάνωση και την αλληλεγγύη, που αποτελούν την βάση κάθε πραγματικά επιτυχημένου εγχειρήματος, ενάντια σε κάθε μορφή ιεραρχίας και εξουσίας. Γιατί ‘’…κι όταν δεν πεθαίνει ο ένας για τον άλλον είμαστε κιόλας νεκροί…’’
“…Η οργάνωση, μακριά από τη δημιουργία εξουσίας, είναι η μόνη θεραπεία γι’ αυτό και το μόνο μέσο με το οποίο ο καθένας από εμάς θα συνηθίσει να παίρνει ενεργό και συνειδητό μέρος στη συλλογική εργασία, και παύσει να είναι παθητικό όργανο στα χέρια των ηγετών”
Ερρίκο Μαλατέστα
συλλογικότητα Νήμα
http://nhma.squat.gr, nhma.arta@gmail.com
ΑΝΑΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ ΑΠΟ SITE ΣΥΛΛΟΓΙΚΟΤΗΤΑΣ ΝΗΜΑ