Το παρακάτω κείμενο αποτελεί την εισήγηση της Συνέλευσης Αδιαμεσολάβητου Αγώνα Γεωπονικού στην εκδήλωση που πραγματοποίησαν την 1/4/2015 με θέμα το εκπαιδευτικό κίνημα του ’06-’07, τις προοπτικές που άφησε και την σύνδεσή του με το σήμερα. Η εκδήλωση έγινε στο πλαίσια παρουσίασης του βιβλίου «Φοιτητικές καταλήψεις-απεργία δασκάλων: Μια συνάντηση που (δεν) έγινε», με τη συμμετοχή στην κουβέντα ατόμων που βίωσαν από μέσα το ιστορικό -για τις μετέπειτα εξελίξεις- εκείνο κίνημα, όχι μόνο με την προπτυχιακή, αλλά και με την μεταπτυχιακή ιδιότητα, όπως και με εκείνη του δασκάλου. Στη συζήτηση που έγινε τέθηκαν πολλά ζητήματα, από το πώς μπορούν να ξεπεραστούν οι διαμεσολαβήσεις και τα όρια του θεσμικού φοιτητικού συνδικαλισμού, μέχρι το τι κάνουμε όταν αυτό που έχουμε συνηθίσει να αποκαλούμε φοιτητικό κίνημα πέφτει σε ύφεση, αλλά και το πώς μπορούμε να συνδεθούμε με άλλα καταπιεζόμενα υποκείμενα που αγωνίζονται εντός ή εκτός εκπαίδευσης. Ευχή μας είναι η εκδήλωση να αποτέλεσε μια ελάχιστη συνεισφορά για την όξυνση των ταξικών αγώνων στις σχολές και την ευρύτερη κοινωνία.
Μια σύντομη ανασκόπηση των γεγονότων του ’06-07
Το κίνημα καταλήψεων και απεργιών του ’06-’07 θέτει ως κεντρικό πολιτικό ζήτημα την εκπαιδευτική αναδιάρθρωση για πρώτη φορά μετά το ’98 και το νόμο Αρσένη. Είναι το μαζικό εκείνο κίνημα που υιοθετεί το τρίπτυχο γενικές συνελεύσεις-καταλήψεις-διαδηλώσεις, το οποίο και φτάνει μέχρι τις μέρες μας. Η πλήρης ενταντικοποίηση των σπουδών που εφαρμόζεται με το νόμο Διαμαντοπούλου-Αρβανιτόπουλου έχει τις ρίζες του στον τότε νόμο-πλαίσιο. Ήταν τότε που έγινε προσπάθεια για αλλαγές στον τρόπο διάθεσης δωρεάν συγγραμμάτων, αναπροσαρμογή του πανεπιστημιακού ασύλου και καθορισμό ανώτατου χρονικού ορίου φοίτησης. Ακόμα πιο τρανταχτή όμως ήταν η αποτυχημένη απόπειρα αναθεώρησης του άρθρου 16 του Συντάγματος για τη δημιουργία ιδιωτικών πανεπιστημίων. Παράλληλα, η απεργία των δασκάλων που έγινε την ίδια περίπου χρονική περίοδο απέτυχε να συνδεθεί με το κίνημα καταλήψεων. Αντλώντας από παλιότερα επίσημο περιοδικό του ΟΟΣΑ(Οργανισμός Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης) μαθαίνουμε ότι:
«Ειδικά οι απεργίες των δασκάλων, αν και καθ’ αυτές δεν αποτελούν πρόβλημα για τις κυβερνήσεις, γίνονται έμμεσα επικίνδυνες, επειδή απελευθερώνουν μια ανεξέλεγκτη μάζα φοιτητικής και μαθητικής νεολαίας, η οποία μπορεί να έχει δραματικές συνέπειες όσον αφορά την καταστολή τους.» Από το άρθρο « Οι δυνατότητες πραγματοποίησης αναδιαρθρωτικών προσαρμογών»,1996
Η πρώτη φάση του κινήματος, από το Μάρτιο του 2006 έως το τέλος του Ιούλη χαρακτηρίζεται από πρωτοφανείς σε αριθμό και μαζικότητα καταλήψεις, αλλά και την άρνηση για συμμετοχή της ΠΚΣ, η οποία έδωσε και μεγαλύτερο χώρο για έκφραση στην ανένταχτη τάση του κινήματος. Τερματίστηκε με την παραίνεση για «άνω τελεία» από αριστερές παρατάξεις και συνέχιση με «πανεκπαιδευτικό μέτωπο» το Σεπτέμβρη. Στην ουσία όμως η εξεταστική καθυστέρησε 1 μήνα την επανέναρξη των φοιτητικών κινητοποιήσεων και σε συνδυασμό με τις ακροβασίες της συνδικαλιστικής ηγεσίας των δασκάλων οδήγησε σε αποτυχία άμεσης σύνδεσης τα 2 κινήματα. Η δεύτερη φάση, από τον Οκτώβρη του ’06 μέχρι τα Χριστούγεννα χαρακτηρίζεται από λιγότερη μαζικότητα και πρόσκαιρες, ολιγοήμερες καταλήψεις και τελειώνει λόγω εορτών.
Στην τρίτη φάση, η οποία ήταν από τον Ιανουάριο του ’07 μέχρι τον Απρίλη, τα κοινωνικά αιτήματα ανάγκασαν την ΠΚΣ να συμμετέχει στις κινητοποιήσεις, με ό,τι αυτό μπορεί να συνεπάγεται για την περαιτέρω γραφειοκρατικοποίηση του κινήματος, στο οποίο πλέον οι διαδικασίες γινόντουσαν πολύ περισσότερο με όρους κοπτοραπτικής των αριστερών παρατάξεων. Στην πορεία της 8ης Μάρτη έχουμε μόνο στην Αθήνα 20.000 κόσμο στο δρόμο και πρωτοφανή καταστολή, με 61 συλληφθέντες και εκατοντάδες τραυματίες που σύμφωνα με τους γιατρούς του Ερυθρού Σταυρού έφεραν τραύματα από δολοφονικά χτυπήματα. Από τους 61 συλληφθέντες 49 παραπέμπονται για πλημμελήματα και 12 για κακουργήματα ενώ ένας από αυτούς, ο οικοδόμος αντιεξουσιαστής Βασίλης Στεργίου, προφυλακίζεται. Μετά από αυτό, το άρθρο 16 δεν αναθεωρείται και στην ουσία τα πανεπιστήμια ανοίγουν για τις φοιτητικές εκλογές, ενώ ο υπόλοιπος νόμος-πλαίσιο που ψηφίζεται θα μπλοκαριστεί προσωρινά στην πράξη.
Τι άφησε πίσω του το κίνημα;
Το σημαντικότερο στοιχείο για εμάς είναι ότι ο αγώνας ενάντια στην εκπαιδευτική αναδιάρθρωση έγινε από τα μέσα και από τα κάτω σε ορισμένα κομμάτια του. Δηλαδή, από τους άμεσα ενδιαφερόμενους και αντιιεραρχικά. Πιο συγκεκριμένα, έγινε μία προσπάθεια οι γενικές συνελεύσεις, όπως και οι επιτροπές και τα συντονιστικά κατάληψης να γίνουν με περισσότερο συμμετοχικούς όρους, να υπάρξουν περισσότερες δράσεις εντός καταλήψεων και οι πορείες να γίνονται με όρους συνεχούς παρέμβασης και να είναι πιο ενεργές και διαδραστικές. Δημιουργόυνται οι πρώτες προσπάθειες συλλογικοποίησης πέρα από τις παραταξιακές λογικές και με ριζοσπαστικούς όρους σε σχολές που υπάρχουν οι αντίστοιχοι συσχετισμοί, όπως με τις ζωντανές καταλήψεις με καθημερινές εκδηλώσεις σε ΑΣΟΕΕ και ΕΜΜΕ, αλλά και με τα ανένταχτα πλαίσια-προτάσεις αγώνα στη δεύτερη περίπτωση. Πέρα από αυτό, έγινε μια προσπάθεια να μην παραμείνει σε φοιτητικά και απεργιακά αιτήματα και να συνδεθεί με υλικούς όρους με ευρύτερα κοινωνικά αιτήματα, με παρεμβάσεις σε ΜΜΜ και τηλεφωνικά κέντρα(όπως στην περίπτωση της HOL). Τέλος, η εκτεταμένη καταστολή σε αντίθεση με άλλες περιπτώσεις αντί να αποθαρρύνει ενίσχυσε την παρουσία του κόσμου στο δρόμο η οποία σε ορισμένες περιστάσεις που κρίθηκε αναγκαίο, όπως στις 8 Μάρτη, πήρε και συγκρουσιακά χαρακτηριστικά.
Σύνδεση, αλλαγές και επίδικα του αγώνα στη σημερινή συγκυρία
Στο σήμερα, βλέπουμε πολλές πτυχές, βλέπουμε πολλές πτυχές του νόμου-πλαίσιο του 2006 να αντικατοπτρίζουν την καθημερινότητα μας. Ο νόμος Διαμαντοπούλου-Αρβανιτόπουλου επέφερε την πλήρη εντατικοποίηση των σπουδών και κατέστησε τον σημερινό φοιτητή σε στείρο υποκείμενο εξειδίκευσης και εργασίας. Η από το παράθυρο ιδιωτικοποίηση γίνεται πλέον όλο και πιο φανερή με τις εργολαβίες στις σχολές και ήδη τις εταιρίες security σε κάποιες εξ αυτών. Παράλληλα, οι μαθητείες και οι πρακτικές παραμένουν και νομιμοποιούν ένα καθεστώς ουσιαστικά απλήρωτης εργασίας, γεγονός που ενισχύεται από τις επιδοτήσεις του ΟΑΕΔ στις επιχειρήσεις για να παίρνουν πρακτικάριους, με πενιχρές φυσικά αμοιβές. Τέλος, τα συμβούλια διοίκησης αυταρχικοποιούν περαιτέρω το πανεπιστήμιο και αφήνουν ακόμα μεγαλύτερο πεδίο δράσης στα ιδιωτικά συμφέροντα να εκφραστούν εντός αυτού. Προφανώς πιστεύουμε πως το πανεπιστήμιο εξυπηρετεί τα συμφέροντα της αστικής τάξης ως ένα ακόμα κομμάτι της κρατικής μηχανής, είναι σημαντικό όμως να τονιστεί πως το πρόσφορο έδαφος της καπιταλιστικής κρίσης βοήθησε ακόμα περισσότερο στην επίθεση στα κεκτημένα του φοιτητικού κινήματος, επίθεση η οποία παρά την κάπως ετερόκλητη σύνθεση των φοιτητών, έχει έντονα ταξική χροιά.
Η αντίδραση στο νόμο του 2011 εκφράστηκε με σχεδόν 300 καταλήψεις και στην ουσία συνεχίζεται μέχρι σήμερα μέσω της αντίδρασης στο σχέδιο Αθηνά, τις απεργίες των διοικητικών αλλά και εν μέρει τις φετινές κινητοποιήσεις. Από τις φετινές εξάλλου αντιδράσεις, και συγκεκριμένα από το γύρο συνελεύσεων και καταλήψεων του Νοέμβρη προκύψαμε και εμείς. Δυστυχώς πολλά από τα προβλήματα του κινήματος την περίοδο ’06-’07 υφίστανται και σήμερα. Υπάρχει αδυναμία σύνδεσης μεταξύ φοιτητών και εργαζομένων σε μία μονιμότερη βάση. Αντί επιλόγου, θα θέλαμε να κάνουμε μία αυτοκριτική σχετικά με τις αδυναμίες του αυτόνομου και ελευθεριακού χώρου μέσα στις σχολές. Επί της ευκαιρίας των γεγονότων στις 13-14/11,όπου φοιτητοπατέρες της ΕΑΑΚ συμπεριφέρθηκαν σαν αυτόκλητοι προστάτες των φοιτητικών συλλόγων, αποχωρώντας αυθαίρετα από το κυκλωμένο από τα ΜΑΤ Πολυτεχνείο, επισημάνουμε την αδυναμία μας να παρέμβουμε με μονιμότερους όρους και πέρα από απλές καταγγελίες στα κακώς κείμενα του φοιτητικού κινήματος. Οφείλουμε να υπερβούμε αυτά τα όρια αν θέλουμε να διαμορφώσουμε έναν πόλο ικανό να προωθήσει την αδιαμεσολάβητη οργάνωση και τους ταξικούς αγώνες στις σχολές, όχι με όρους περιθωρίου ή απλής αντιπολίτευσης στις αριστερές παρατάξεις, αλλά γειωμένα και ανοιχτά.
Συνέλευση Αδιαμεσολάβητου Αγώνα ΓΠΑ
http://www.provo.gr/mia-suntomh-anaskophsh-twn-gegonotwn-tou-06-07-2/
