Οι εξελίξεις που διαδραματίστηκαν μετά τη φασιστική δολοφονία στο Κερατσίνι ξάφνιασαν και τον πλέον ευφάνταστο.Κανείς δεν περίμενε ότι τα «κεφάλια» της Χ.Α. θα προταγωνιστούσαν σε ένα σόου από αυτά που μέχρι τώρα στήνονταν για τις μεταγωγές αναρχικών-κατηγορουμένων για συμμετοχή σε ένοπλες επαναστατικές οργανώσεις.Δέκα σχεδόν ημέρες ο τηλεοπτικός χρόνος και οι στήλες έντυπης και ηλεκτρονικής δημοσιογραφίας θα μονοπωλούνταν από “απίστευτες αποκαλύψεις” για τη δομή και τη δράση της Χ.Α. , το πως έχει αποκτήσει ερείσματα σε τομείς του κρατικού μηχανισμού – κυρίως στα σώματα ασφαλείας – και εν τέλει πόσο επικίνδυνη είναι για τη λειτουργία της δημοκρατίας.
Επειδή οι εξελίξεις ακόμα τρέχουν δεν μπορεί να υπάρξει βεβαιότητα για τα αποτελέσματα που θα έχει αυτή η επιχείρηση ενάντια στη Χ.Α. , παρ’ολαυτά είναι χρήσιμο να εξαχθούν κάποια συμπεράσματα.
Με αυτή τη δολοφονία έγινε εμφανές το ποιά ήταν τα μέχρι τώρα αποδεκτά όρια από το κράτος στη βία που ασκεί η Χ.Α. Ήταν η πρώτη φορά που ο νεκρός δεν ήταν κάποιος άγνωστος κι αόρατος μετανάστης αλλά ντόπιος , αντιφασίστας κι αρκετά γνωστός μέσω της μουσικής του με ό,τι συμβολισμούς απηχούν αυτές οι ταυτότητες στο συλλογικό φαντασιακό.
Μετά τις αντιδράσεις που ακολούθησαν η κυβέρνηση θεώρησε ότι ήταν η κατάλληλη αφορμή να στριμώξει τη Χ.Α. Οι μόλις λίγες μέρες πριν τη δολοφονία δηλώσεις κυβερνητικών στελεχών (Πολύδωρας, Λαζαρίδης) και δημοσιογράφων (Παπαδημητρίου κ.α.) περί συγκυβέρνησης με τη Χ.Α. αν “σοβαρευτεί” διαγράφηκαν και τα ίδια Μ.Μ.Ε. τα οποία δύο χρόνια προωθούσαν τη Χ.Α. (κυρίως μέσω της “αρνητικής” προβολής) ευθυγραμμίστηκαν τώρα στην κατάδειξή της ως εγκληματικής οργάνωσης.
Η κίνηση εναντίον της Χ.Α. δεν ήταν μονοσήμαντη αλλά έστειλε μηνύματα σε πολλούς αποδέκτες.
Κατά πρώτον, στη βάση ενός όψιμου, ευκαιριακού και συγκυριακού αντιφασισμού υπήρξε συσπείρωση τόσο στο εσωτερικό της δικομματικής κυβέρνησης όσο και στο εσωτερικό του δημοκρατικού στρατοπέδου.Για ένα χρονικό διάστημα η κυβέρνηση απαλλάχτηκε από τις ενοχλητικές φωνές της αντιπολίτευσης για συμπόρευση με ακραία στοιχεία.
Επίσης, εκθέτοντας με ακραίο επικοινωνιακά τρόπο τη Χ.Α. η κυβέρνηση ελπίζει να ξαναμαντρώσει ένα μέρος των ψηφοφόρων της που γλυκοκοίταζαν τους φασίστες.Θεωρεί – και όχι άδικα – ότι μέρος όσων ψήφισαν Χ.Α. θα αναγκαστούν έστω και πρόσκαιρα να την εγκαταλείψουν μετά τις “ αποκαλύψεις” για την “ εγκληματική” της δράση.Πόσο μάλλον που πρόκειται για το πιο βολικό κομμάτι ψηφοφόρων, που δε διστάζουν να ψηφίσουν απροκάλυπτα τους φασίστες αν κρίνουν ότι αυτοί θα υπερασπιστούν τα συμφέροντά τους.
Ένας άλλος πολύ σημαντικός παράγοντας αφορά στην εικόνα και στη λειτουργία του ελληνικού κράτους σε σχέση με τους εξωτερικούς δανειστές του.Καθώς η Ελλάδα αυτή τη στιγμή αποτελεί τον αδύναμο κρίκο της Ε.Ε. είναι προφανές πως οι υπόλοιπες κυβερνήσεις, έχοντας κι αυτές να αντιμετωπίσουν αντίστοιχη άνοδο ακροδεξιών/φασιστικών κομμάτων, αισθάνονταν απειλή από την άνοδο της Χ.Α. Άν τελικά η ελληνική πολιτική πραγματικότητα έθετε τη Χ.Α. στη συγκυβέρνηση ( όπως άφηναν να εννοηθεί διάφορες διαρροές) είναι πολύ πιθανό να δημιουργούνταν απρόβλεπτες εξελίξεις όσων αφορά στην αποπληρωμή των δανειακών δόσεων.Απομακρύνοντας αυτό το ενδεχόμενο η κυβέρνηση ισχυροποιεί τη θέση της και στο εξωτερικό.
Το θεώρημα που κυριαρχεί στον καθεστωτικό λόγο όλην αυτήν την περίοδο είναι αυτό των δύο άκρων.Ένα εφεύρημα που η δημοκρατία χρησιμοποιεί τουλάχιστον από την εγκαθίδρυσή της με τη σημερινή της μορφή από το ’74 έως σήμερα αδιάλλειπτα με διαφορετική κάθε φορά ένταση.
Είναι αυταπόδεικτο πως όποιος θέτει το ζήτημα των άκρων ενδυναμώνει τη θέση του.Έχει την πολυτέλεια μιλώντας από θέση ισχύος να (αυτο)προσδιορίζεται ως το κέντρο το οποίο βάλλεται και να (αυτο)προβάλλεται ως εγγυητής της ομαλότητας.
Αυτή η τακτική, αν και αυξάνει τις τριβές μεταξύ των διαφόρων μερών του δημοκρατικού συνόλου, ενδυναμώνει το ιδεολόγημα της δημοκρατίας συνολικά, ανγκάζοντας τα μέρη (ανεξάρτητα από το πως προσδιορίζονται) να στοιχίζονται πίσω από ομολογίες δημοκρατικής νομιμοφροσύνης και συνταγματικής πίστης.Εντυπώνει έτσι την ψευδαίσθηση πως ο δημοκρατικός τρόπος διαχείρησης είναι ο πιο ενδεδειγμένος για τη διαχείρηση των ανθρωπίνων θέσεων.
Το διάστημα μετά τη δολοφονία το καθεστώς έχει καταβάλλει πολύ κόπο για να πείσει για την ανωτερότητα της δημοκρατίας έναντι του φασισμού και για την απόφασή του να συγκρουστεί με το φασισμό μέχρι τέλους.Στην πραγματικότητα, για τους λόγους που αναφέρθηκαν παραπάνω, αυτό που συμβαίνει είναι μια ανακατανομή των δυνάμεων στη πολιτική σκακιέρα.
Αυτό που βλέπουμε τα τελευταία δύο χρόνια σε ό,τι αφορά την ουσία και όχι τα ονόματα είναι πως υπάρχει μια πολύ έντονη ώσμωση μεταξύ φασισμού και δημοκρατίας.Χαρακτηριστικά που ιστορικά αποδίδονται σε φασιστικά καθεστώτα έχουν ενσωματωθεί στο σημερινό καθεστώς και αντίθετα δημοκρατικές τακτικές χρησιμοποιούνται από φασιστικούς σχηματισμούς.
Συγκεκριμένα, οι συνεχείς επιχειρήσεις-σκούπα (τρεις μόνο την εβδομάδα μετά τη δολοφονία), τα κέντρα κράτητης μεταναστών, κύρηξη στρατιωτικού νόμου σε περιοχές της επικράτειας και οι νομικές ομηρίες δεκάδων ανθρώπων με το εφεύρημα της συλλογικής ευθύνης ( Σκουριές), η προτίμηση στρατιωτικού τύπου λύσεων με τη χρήση ειδικών ομάδων σε διάφορα ζητήματα (απεργίες, αναρχικές καταλήψεις κ.α. ), η εμπλοκή στρατωτικών μονάδων σε αστυνομικές επιχειρήσεις ( καταδίωξη δραπετών Τρικάλων, ασκήσεις ελέγχου πλήθους σε διάφορες μονάδες) είναι όλα χαρακτηριστικά που αποδίδονται σε φασιστικά καθεστώτα, αν και χρησιμοποιούνται από όλες τις θετικού τύπου δημοκρατίες.Από την άλλη είδαμε με τί επιτυχία ένας φασιστικός περιθωριακός σχηματισμός όπως η Χ.Α. ενσωμάτωσε και χρησιμοποίησε τεχνικές των αστικών δημοκρατικών κομμάτων.Όχι άστοχα λοιπόν μπορούμε να μιλάμε για δημοκρατικό ολοκληρωτισμό, δηλαδή συγκεντροποίηση και κεντρικοποίηση των βασικών λειτουργιών του κράτους διατηρώντας τους κλασικούς δημοκρατικούς θεσμούς (Βουλή, Μ.Μ.Ε. κτλ.)
Για να τελιώνουμε!Δημοκρατία και Φασισμός είναι δύο μόνο από τις εξουσιατικές μορφές διαχείρισης του καπιταλισμού και δεν υπάρχουν ξέχωρα από το οικονομικό σύστημα που τις γεννά.Εναλάσσονται στη διαχείρηση όχι μόνο ατόφιες αλλά και ανταλάσσοντας στοιχεία με τις πολιτικές/κοινωνικές/οικονομικές συνθήκες.
Κάθε μορφή κρατικής διαχείρησης γεννιέται από τη βία και το αίμα.Είτε πρόκειται για εξεγέρσεις κι επαναστάσεις είτε για κατακτητικές εκστρατείες. Ο πυρήνας κάθε πολιτεύματος ήταν και παραμένει η βίαιη επιβολή,όμως αυτή δεν αρκεί για τη σταθερότητα κανενός καθεστώτος.
Ως τώρα δεν έχει καταστεί δυνατή η ύπαρξη μιας ενιαίας εξουσιαστικής δομής η οποία θα συντρίψει κάθε αντιθετική προς αυτή δύναμη.Οπότε για τη διατήρηση της εξουσίας είναι αναγκαία η αφομοίωση ακόμα και των αντιθετικών δυνάμεων που παράγονται από τα ανταγωνιστικά συμφέροντα των κοινωνικών υποσυνόλων.
Η αφομοίωση επιτυγχάνεται μέσω ιδεολογικών μηχανισμών.
Στην καπιταλιστική δημοκρατία τα στοιχεία που συνθέτουν την κυρίαρχη ιδεολογία είναι η ιερή πίστη στην ιδιοκτησία και κατ’επέκταση στο κεφάλαιο και οι ψευδαισθήσεις της εθνικής ενότητας σε συνδυασμό με το απατηλό ιδάνικο ενός υποτιθέμενου κράτους-εγγύηση της ασφάλειας και της ισότητας απέναντι στο νόμο.
Η ίδια ιδεολογία, η θεμελιακή για την αστική κοινωνία μετασχηματίζεται μεταφέροντας την έμφαση στο στοιχείο της εθνικής ενότητας όταν η δημοκρατία αδυνατεί να παρέχει ψευδαισθήσεις στους υπηκόους της.
Τότε, λοιπόν, εθνικιστές δημαγωγοί με τη στήριξη κομματιών του κεφαλαίου αυξάνουν την επιρροή τους σε κοινωνικά κομμάτια πατώντας πάνω στα πιο ελεεινά μικροαστικά ένστικτα προς μια γιγάντωση της εξουσίας του κράτους, ακόμα και αν είναι οφθαλμοφανές πως κάτι τέτοιο είναι ενάντια στις στοιχειώδεις αστικές τους ελευθερίες.
Γι αυτόν ακριβώς το λόγο θεωρούμε πως ο φασισμός εκτός από πολιτικό σύστημα που επιστρατεύεται από το κεφάλαιο σε περιπτώσεις έκτακτης ανάγκης είναι και διάχυτη ιδεολογία μέσα στο κοινωνικό σώμα.
Εδώ να κάνουμε μια παρένθεση και να θέσουμε το παράδειγμα της Ελλάδας την τελευταία εικοσαετία.
Η Χ.Α. και η έφοδός της στην κεντρική πολιτική σκηνή δεν έδειξε ότι υπάρχει φασισμός στη Ελλάδα.Απλά τώρα ο φασισμός απέκτησε στοιχειώδη πολιτική έκφραση. Για δύο δεκαετίες όμως ο διάχυτος φασισμός ήταν ο κύριος ρυθμιστής της κοινωνικής πραγματικότητας.Ρατσιστικές συμπεριφορές,απαιτήσεις για όλο και περισσότερη αστυνόμευση και έλεγχο και κοινωνικός κανιβαλισμός χαρακτήρισαν τις δεκαετίες της οικονομικής ευμάρειας, απλά τώρα κάποιοι από όσους μέχρι χθές θαύμαζαν το μεγαλείο της δημοκρατίας που τους παρείχε αφειδώς άρτο και θεάματα έψαξαν να βρούν πιο αξιόπιστους εγγυητές των συμφερόντων τους.
Τα συλλαλητήρια για το όνομα της Μακεδονίας, τα πογκρόμ κατά μεταναστών με αφορμή κάποια γκολ της εθνικής, οι θάνατοι σε χερσαία και θαλάσσια σύνορα, η εργασία των μεταναστών σε χωράφια, βιοτεχνίες, εργοστάσια, μπουρδέλα ήταν αυτά που ανέδειξαν το νεοελληνικό μικροαστικό όνειρο.Στην εποχή της καπιταλιστικής κρίσης αυτοί που περισσεύουν πολλαπλασιάζονται και οι μηχανισμοί που χρησιμοποιήθηκαν για να εγκληματοποιήσουν τους μετανάστες θα χρησιμοποιηθούν για ευρύτερα κοινωνικά κομμάτια.
Κλείνει η παρένθεση και συνεχίζουμε.
Ιστορικά ο φασισμός κι ο ναζισμός γεννήθηκαν από τα σπλάχνα της δημοκρατίας.Δεν είναι παρά μια προσαρμογή του αστικού κράτους σε συνθήκες οικονομικής και πολιτικής κρίσης.Και ο κοινός παρονομαστής δημοκρατίας και φασισμού είναι ο καπιταλισμός.
Άλλωστε,στην προπολεμική Γερμανία γιγαντώθηκαν οι καπιταλιστικοί κολοσσοί που ακόμα κατέχουν ηγετική θέση σε διάφορους τομείς της οικονομίας (Siemens, Deutsche bank, Bayer κ.α).
Μια σελίδα που λείπει από τα σχολικά βιβλία ιστορίας της δημοκρατίας καθώς αναδεικνύει το συνδετικό κρίκο ανάμεσα στα δύο καθεστώτα : το κεφάλαιο.
Κατά τα άλλα η αναφορά στις φρικαλεότητες των φασιστικών καθεστώτων είναι κοινός τόπος εφ’όσον διδασκόμαστε την ιστορία που έγραψαν οι νικητές.
Σχεδόν όλοι γνωρίζουν τις ναζιστικές θηριωδίες κατά τον πόλεμο, ελάχιστοι όμως γνωρίζουν πως η δεύτερη ατομική βόμβα ρίχτηκε στο Ναγκασάκι αφού η Ιαπωνία είχε δεχτεί να συνθηκολογήσει. Ή ότι η Δρέσδη βομβαρδίστηκε ανηλεώς από τους Άγγλους χωρίς να διαθέτει στρατιωτικού ενδιαφέροντος στόχους με θύματα χιλιάδες αμάχους.Και πόσα λίγα είναι γνωστά για τα στρατόπεδα κράτησης στις Η.Π.Α. για τους Ιάπωνες αμερικανικής υπηκοότητας σε σχέση με τα στρατόπεδα συγκέντρωσης των ναζί.
Η κύρια διαφορά μεταξύ του φασιστικού και του δημοκρατικού πολιτεύματος είναι ότι το δεύτερο συγκαλύπτει τα εγκλήματά του μετασχηματίζοντας την πραγματικότητα.
Ένα παράδειγμα από τα πολλά, στη ναζιστική Γερμανία κλείνονταν στα στρατόπεδα συγκέντρωσης για άγνωστο διάστημα όσοι δε χωρούσαν στις προδιαγραφές του καθεστώτος (Εβραίοι, Ρομά, πολιτικοί αντίπαλοι, ομοφυλόφιλοι κλπ) Στη δημοκρατική Ελλάδα τα στρατόπεδα ονομάζονται κέντρα φιλοξενίας(!!) και φιλοξενούν όσους μετανάστες περισσεύουν από τους υπολογισμούς του καθεστώτος, πάλι για άγνωστο διάστημα.
Μπορεί η ναζιστική Γερμανία να απέτυχε να κατακτήσει τον κόσμο, όμως ο βίαιος εκδημοκρατισμός τα πήγε πολύ καλύτερα όπως αποδεικνύεται ρίχνοντας μια ματιά στον παγκόσμιο χάρτη.
Το χτύπημα της δημοκρατίας στην ηγεσία της Χ.Α. και η επανεμφάνιση της ρητορικής των άκρων μόνο προβληματισμό θα μπορούσε να προκαλέσει.
Όταν το δημοκρατικό οικοδόμημα αποσαθρώνεται, τα φασιστικά ιδεολογήματα καταλαμβάνουν το χώρο που δεν καταφέρνει να καλύψει το επαναστατικό ρεύμα.
Το καθεστώς προσπαθεί να συντηρηθεί αλλάζοντας τη μορφή του, γινόμενο το ίδιο πιο ακραίο.
Εμείς, ως αναρχικοί, δεν πολεμάμε το φασισμό γιατί μπορεί να είναι πιο βάναυσος από άλλα πολιτεύματα ή ιδεολογίες αλλά ακριβώς επειδή είναι πολίτευμα και ιδεολογία και ως τέτοιος είναι οργανωμένος φορέας καταπίεσης και εκμετάλλευσης.
Τον εχθρευόμαστε και τον αντιπαλεύουμε όπως κάνουμε και με κάθε άλλο σύστημα οργάνωσης και διαχείρησης της εξουσίας.Αναγνωρίζουμε τις διαφορές τους αλλά δεν τα συγκρίνουμε για να επιλέξουμε το πιο υποφερτό.
Αγωνιζόμαστε, ανάμεσα στα άλλα, για την καταστροφή κάθε μορφώματος που συντηρεί και αναπαράγει εξουσία, είτε αυτό είναι φασισμός, είτε δημοκρατία, είτε οτιδήποτε άλλο.Αντιλαμβανόμαστε πως λειτουργεί προς αυτήν την κατεύθυνση γιατί η ύπαρξή τους μας στερεί τη δυνατότητα του αυτοκαθορισμού των ζωών μας και της ελεύθερης αλληλεπίδρασης μεταξύ μας.
Οι τακτικές, λοπόν, που χρησιμοποιούμε για την εξέλιξη του αγώνα μας χρειάζεται να αντανακλούν αυτές μας τις αντιλήψεις. Αναγνωρίζουμε τη σημασία του να δίνεται, κατά καιρούς, προτεραιότητα σε συγκεκριμένες θεματικές όπως έγινε ανάμεσα σε άλλες με αυτή του αντιφασισμού τα τελευταία χρόνια, θεωρούμε όμως αναγκαίο να γίνεται με τέτοιο τρόπο ώστε να συνδέονται οι επιμέρους αναλύσεις, προτάγματα και δράσεις για κάποιο ζήτημα με τα συνολικά μας.
Ένας στείρος αντιφασιστικός αγώνας που αποκόπτεται απο/ή παραβλέπει το συνολικό μας πρόταγμα για κατασρτοφή της εξουσίας δίνει ακόμα περισσότερα πατήματα για εξωρραϊσμό της τελευταίας σε γενικό επίπεδο και της δημοκρατίας ως κυρίαρχη πολιτική έκφραση σήμερα σε πιο ειδικό.Και φυσικά αφήνει ανέπαφο τον καπιταλισμό ως οικονομικό μοντέλο που γεννά τις πολιτικές εκφράσεις.
Δεν μπορούμε ούτε και θέλουμε να μένουμε στις καταγγελίες ούτε αυτές να παρουσιάζονται ως ο λόγος που δρούμε όπως δρούμε όταν μάλιστα αυτός είναι πολύ πιο συνολικός.
Ο κατακερμαστισμός της ανάλυσής μας για να γίνει πιο εύπεπτη και αποδεκτή αναπαράγει σύγχυση, παρελκύει και παραμορφώνει τις θέσεις και τα προτάγματά μας.
Δεν αναζητάμε ακολουθητές ή χειροκροτητές, αλλά συντρόφους και συνοδοιπόρους στον αγώνα για την καταστροφή κάθε πολιτικού και οικονομικού εξουσιαστικού συστήματος.Προτάσσουμε την αυτενέργεια, την άρνηση της διαμεσολάβησης και της ανάθεσης, τη μη αποδοχή πρωτοποριών.
Η αποβολή κάθε φασιστικής ρίζας από το κοινωνικό σύνολο μπορεί να γίνει μόνο με διερεύνηση των συλλογικών οριζόντιων δομών και μόνο από ανθρώπους που έχουν συνειδητοποιήσει την αναγκαιότητα γι αυτό.Ανθρώπους που είναι έτοιμοι να ξεριζώσουν πρώτα από τους εαυτούς τους την επιθυμία να ελέγχουν τις ζωές των άλλων, την ανάγκη/διατροφή άσκησης εξουσίας.
Ο πολιτισμός του καπιταλισμού είναι πηγή σήψης και μιζέριας, υλικής και πνευματικής. Είτε το σύστημα διακυβέρνησης είναι η δημοκρατία είτε ο φασισμός η ουσία του παραμένει η ίδια, ωμή και αποκρουστική εξουσία.
Ας μη μείνουμε απλώς θεατές της επικαιρότητας και των εξελίξεων, ας είμαστε έτοιμοι τώρα που οι συνθήκες προμηνύουν ακόμα μια επίθεση στον αναρχικό χώρο (προς επιβεβαίωση της θεωρίας των άκρων).
Έτοιμοι να επιτεθούμε στην εξουσία είτε στη βάση της είναι φασιστική είτε δημοκρατική. Στο δρόμο, στα σχολεία, στα γήπεδα, στις φυλακές, να μην αφήσουμε πουθενά χώρο να ριζώσουν φασιστικές αντιλήψεις, αλλά να συνδέουμε τον αντιφασιστικό αγώνα με το συνολικό μας πρόταγμα.
Οργάνωση σε επίπεδο τόσο αντιληψιακό όσο και επιχειρησιακό, αποφεύγοντας συμμαχίες ανάγκης με συστημικές δυνάμεις στη βάση ενός ρηχού αντιφασισμού.
Αποφασισμένοι να επιτεθούμε στο εξουσιατικό πλέγμα που μας περιβάλλει.
Πρωτοβουλία αναρχικών αιχμαλώτων Κορυδαλλού
600 περιπου άτομα, αναλογικά πολλά πανό και διαρκή συνθήματα. Πολύ καλή προπαγανδιστική πορεία όμως για γειτονιά και όχι για το κέντρο της πόλης. Αν εξερέσουμε τον μάλλον αδιάφορο κόσμο που έκανε τα ψωνια του στην Αθηνάς , Ομόνοια, Σταδίου και Πανεπιστημίου σχεδόν άδειες. Ουσιαστικά μια πορεία που ενώ θα μπορούσε να έχει ουσιαστικά αποτελεσματα , προπαγάνδισης και επαφής με τους κάτοικους γύρω απο τα κοινωνικα κέντρα, τις καταλήψεις και τα σπίτια που ζουν αναπνεουν και κινούνται οι εργαζόμενοι ξοδευτηκε στην αυτοαναφορικότητά της χωρίς να καταφέρει να στείλει το μύνημάτης σε εκείνους που πραγματικά ενδιαφέρει να είναι οι αποδέκτες του. Κεντρικά καλέσματα στο κέντρο χωρίς σαφή διεκδικητικά αιτήματα και επιθετική διάθεση μάλλον καλό είναι να μην καλούνται, εκτός και αν θεωρούμε το κέντρο ακόμα μια γειτονια με την πραγματική ένοια της λέξης και των σχέσεων που αυτή αναπτύσει. Είναι χρέος των αυτοοργανωμένων δομών να εστιάσουν την δράση τους στην βάση της κοινωνίας και όχι σε κεντρικές επικοινωνιακες φούσκες που απλά επαναλαμβάνονται , αποδομούν και στην τελική αφήνουν κούραση και κενό.
Σε μια εποχή που η Γαλλία χάνει το ενδιαφέρον της στην ιδέα του προγράμματος TAV, μεταξύ της Λιόν και του Τορίνο, η Ιταλία άρχισε τώρα να ξεκινά.( η Γαλλία ολοκλήρωσε 7 χιλιόμετρα από τρία διερευνητικά τούνελ πριν κάποια χρόνια – όχι για να χρησιμοποιηθούν από τη γραμμή τρένων αλλά, όπως φημολογείται, για να θάβονται πυρηνικά απόβλητα. Η Ιταλία, έως τώρα, κατάφερε να φτιάξει 250 μέτρα από το ευρύτερο διερευνητικό τούνελ της, που είναι επίσης 7 χιλιόμετρα σε μήκος, με τα τελευταία τρία από τα τέσσερα χιλιόμετρα να προορίζονται για γραμμές τραίνου.)
