Κατεβάζουν ρολά το ένα μετά το άλλο τα βιβλιοπωλεία στη Θεσσαλονίκη, αδυνατώντας να αντέξουν τον ανταγωνισμό. Την ίδια στιγμή, απολύσεις και συνθήκες πίεσης αλλά και τρομοκράτησης συνθέτουν μεταξύ άλλων το σκηνικό σε μεγάλες επιχειρήσεις του κλάδου.

Ο Γιάννης Γκλαρνέτατζης, πρόεδρος του Σωματείου Υπαλλήλων Βιβλίου – Χάρτου Ν. Θεσσαλονίκης  και εργαζόμενος στο βιβλιοπωλείο «Ιανός», μίλησε στο alterthess.gr και σκιαγράφησε την κατάσταση που επικρατεί.

Λουκέτα

Εγκαταλείπουν την ενεργό δράση σταδιακά τα μικρά βιβλιοπωλεία στην πόλη της Θεσσαλονίκης στη δίνη του ανταγωνισμού. Μάλιστα στα περισσότερα από αυτά δεν απασχολούνταν προσωπικό, αποδεικνύοντας έτσι πως το βασικό πρόβλημα που δεν κατάφεραν να επιβιώσουν δεν ήταν το μισθολογικό κόστος.

Ήδη έχουν κλείσει τα βιβλιοπωλεία «Ρεντζής», «Πυξίδα» και «Βιβλιοστόκ» ενώ προς κλείσιμο οδεύει και το ιστορικό βιβλιοπωλείο «Ραγιάς».

Ιανός: Πίεση και η τρομοκρατία

Η κατάσταση που επικρατεί στον «Ιανό», ένα από τα μεγαλύτερα βιβλιοπωλεία, είναι όπως περιγράφει ο Γ. Γκλαρνέτατζης «η εξαιρετική πίεση και η τρομοκρατία». Ενδεικτικά αναφέρει τα εξής:

Απολύσεις

Υπάρχει μία συνεχόμενη ροή απολύσεων αλλά και μετατροπών συμβάσεων από πλήρους απασχόλησης σε ημιαπασχόληση. Ενδεικτικό είναι πως σε λιγότερο από δύο μήνες έχουν υπάρξει 7 απολύσεις- στη μία περίπτωση ζητήθηκε από την εργαζόμενη να μετατραπεί η σύμβασή της σε 4ωρη και όταν αρνήθηκε, απολύθηκε.

Σύμφωνα με τον Γ. Γκλαρνέτατζη, παρότι δεν υπάρχει μία ομοιομορφία σε απολύσεις, η εμπειρία λέει πως πάντα απολύονται άτομα που με κάποιο τρόπο έχουν μπει στη «μύτη του αφεντικού».

Voucher

Σταθερή είναι η παρουσία πολλών παιδιών που κάνουν πρακτική με voucher σε όλα σχεδόν τα τμήματα. «Ένα πρόγραμμα που δήθεν βοηθάει στην καταπολέμηση της ανεργίας, ουσιαστικά επιδοτεί την ανεργία», αναφέρει χαρακτηριστικά, ενώ όπως συμπληρώνει με αυτόν τον τρόπο «ουσιαστικά δίνεται η δυνατότητα στην επιχείρηση να μειώσει το προσωπικό, να διώξει κανονικούς εργαζομένους κλπ».

«Τα παιδιά αυτά είναι επιδοτούμενο προσωπικό για την επιχείρηση», σημειώνει υπογραμμίζοντας πως ακόμη και σε περιπτώσεις όπου η επιχείρηση, μετά τη λήξη του προγράμματος voucher, προσλάβει τον νέο, αυτό δεν κρατάει για πολύ, παρά μόνο μερικούς μήνες. Επικρατεί, όπως αναφέρει ο Γ. Γκλαρνέτατζης το μοντέλο της ανακύκλωσης της ανεργίας, «διώχνω τον παλιό, παίρνω καινούργιο».

Μηχανάκια- σκάνερ

Οι εργαζόμενοι φορούν μηχανάκια- σκάνερ- μία τακτική που όπως σημειώνει «ουσιαστικά προωθεί τον ατομικό κανιβαλισμό». Η δικαιολογία για τα εν λόγω μηχανήματα είναι να αναδειχτεί ο υπάλληλος του τριμήνου και να του δοθεί μπόνους αλλά όπως εξηγεί ο ίδιος, ουσιαστικά στόχος της επιχείρησης είναι «να κονταροχτυπηθείς με τον άλλον». Ακόμη κι αν αυτό στην πράξη δεν γίνεται, δημιουργείται άγχος και πίεση στους εργαζομένους. Τα αποτελέσματα δε αυτά της κατάταξης θεωρούνται «ευεπίφορα σε μαγείρεμα». Υπάρχει μία «απόλυτη ποσοτικοποίηση», που δεν έχει και νόημα καθώς δεν μπορεί να λαμβάνει κανείς υπόψη μόνο ποιος δίνει ένα βιβλίο, αλλά πρόκειται για μία συλλογική δουλειά, όπου ακόμη και το πώς θα οργανωθούν και πώς θα κατανεμηθούν τα βιβλία παίζει σημαντικό ρόλο.

Κείμενα καταδίκης

Οι υπάλληλοι αναγκάζονται να υπογράψουν κείμενα εναντίον του σωματείου. Όπως αναφέρει, κατά καιρούς εργαζόμενοι έχουν εκβιαστεί να υπογράψουν κείμενα καταδίκης συναδέλφων τους που διεκδίκησαν δικαιώματα, κείμενα αποδοχής της κατάργησης της αργίας του Αγίου Πνεύματος και κείμενα αποδοχής των σκάνερ.

Εκδόσεις Ίνδικτος: Διαπλεκόμενοι εργοδότες, απλήρωτοι εργαζόμενοι

Πρόσφατα το Σωματείο Υπαλλήλων Βιβλίου – Χάρτου Ν. Θεσσαλονίκης εξέδωσε ανακοίνωση σχετικά με την περίπτωση των εργαζομένων των εκδόσεων «Ίνδικτος», κάνοντας λόγο για “διαπλεκόμενους εργοδότες και απλήρωτους εργαζόμενους“. Συγκεκριμένα, όπως τονίζεται, ο εργοδότης, ο οποίος μάλιστα είναι κουμπάρος του πρώην υπουργού και βουλευτή του ΠΑΣΟΚ Ανδρέα Λοβέρδου, εφαρμόζει εδώ και χρόνια την πρακτική «δεν πληρώνω, δεν πληρώνω» τους εργαζομένους.

Αναλυτικά, από το 2009 ξεκίνησαν οι καθυστερήσεις στις καταβολές των μισθών των δύο εργαζομένων του υποκαταστήματος της εταιρίας στη Θεσσαλονίκη, ενώ από τα μέσα του 2011 οι πληρωμές σταμάτησαν εντελώς. Οι εργαζόμενοι προσέφυγαν στην Επιθεώρηση Εργασίας αλλά στην τριμερή συνάντηση που ορίστηκε η επιχείρηση δεν εμφανίστηκε. Έτσι, οι εργαζόμενοι ξεκίνησαν επίσχεση εργασίας στις 8.12.2011 ενώ τα Χριστούγεννα δεν έλαβαν το σχετικό δώρο, κατέθεσαν μήνυση, ωστόσο ο εργοδότης δεν βρέθηκε στο πλαίσιο του αυτοφώρου και τελικά καταδικάστηκε στις 15.3.2013 για το αδίκημα αυτό και τη μη καταβολή των δεδουλευμένων σε ποινή φυλάκισης 9 μηνών με αναστολή και πρόστιμο 5.000 €.

Παράλληλα, οι εργαζόμενοι κατέθεσαν αγωγή ενώπιον του Μονομελούς Πρωτοδικείου Θεσσαλονίκης η οποία εκδικάστηκε στις 20.11.2013, ερήμην, καθώς η εργοδοσία δεν εμφανίστηκε ούτε και εκπροσωπήθηκε από δικηγόρο στο δικαστήριο. Η απόφαση δέχθηκε ότι η Ίνδικτος οφείλει συνολικά στη μία εργαζόμενη 44.746,22 € και στον άλλον εργαζόμενο 38.972,11 €, ενώ κηρύχθηκε προσωρινά εκτελεστή για το ποσό των 10.000 € για τον κάθε ενάγοντα.

Όμως ο εργοδότης κατέθεσε έφεση κατά της απόφασης στις 9.4.2014. Οι εργαζόμενοι προσπαθούν να προβούν σε κατάσχεση οφειλών προς την εταιρία αλλά η προσπάθεια αποβαίνει άκαρπη. Στις 19.6.2014, όμως, υπογράφεται ιδιωτικό συμφωνητικό μεταξύ της εταιρίας και των εργαζομένων που προβλέπει ότι η μεν εταιρία θα αποσύρει την έφεση (πράγμα που έγινε), ενώ οι εργαζόμενοι δέχονταν να λάβουν μόνο 16.715 € η πρώτη και 14.415 € ο δεύτερος (δηλ. οι μισθοί τους μέχρι την έναρξη της επίσχεσης και αποζημίωση έξι μηνών για τον καθένα). Τα ποσά αυτά ορίστηκε να καταβληθούν σε 24 δόσεις αρχίζοντας από τις 23.6.2014 και τελειώνοντας στις 28.4.2016. Βέβαια, η εταιρία δεν τήρησε τη συμφωνία κι έτσι έγιναν απαιτητά τα συνολικά ποσά που είχε επιδικάσει το δικαστήριο. Όμως οι προσπάθειες για κατάσχεση υπέρ τρίτων απέτυχαν και πάλι, ενώ από την άλλη τα ακίνητα της Ινδίκτου είναι βεβαρημένα με προσημειώσεις υποθηκών και κατασχέσεις, από τις οποίες προκύπτει ότι η εταιρία χρωστάει υπέρογκα ποσά σε Δημόσιο, ΙΚΑ και τράπεζες.

Αξίζει τέλος να σημειωθεί πως σύμφωνα με όσα καταγγέλλει το Σωματείο Υπαλλήλων Βιβλίου – Χάρτου Ν. Θεσσαλονίκης, ο εργοδότης συνεχίζει να εκδίδει και να διακινεί κανονικά βιβλία μέσω άλλης εταιρίας, η οποία ανήκει στη σύζυγο του.

Δικαστική δικαίωση σε όλες τις προσφυγές του Σωματείου

Αν και οι περισσότεροι εργαζόμενοι που βιώνουν σημαντικά προβλήματα στον χώρο εργασίας τους ή απολύονται, δεν προχωρούν σε καμία κίνηση, ούτε απευθύνονται στο Σωματείο, παρόλα αυτά τα τελευταία 3 χρόνια και οι 3 περιπτώσεις που έφτασαν στα δικαστήρια με τη στήριξη του Σωματείου, κερδήθηκαν. Να σημειωθεί πως η μία εξ αυτών είχε άμεσο αποτέλεσμα και είναι η υπόθεση του Γιάννη Γκλαρνέτατζη, ο οποίος δικαιώθηκε δικαστικά και το δικαστήριο έκρινε αφενός ότι η μετακίνησή του σε μικρότερο υποκατάστημα της αλυσίδας «Ιανός» ήταν καταχρηστική και εκδικητική και αφετέρου υποχρέωσε την επιχείρηση να τον επανατοποθετήσει στη θέση του, επιδικάζοντας μάλιστα 2.000 ευρώ συν τόκους για ηθική βλάβη.

Η δεύτερη περίπτωση που υπήρξε δικαστική προσφυγή εκ μέρους των εργαζομένων και κερδήθηκε ήταν η περίπτωση των 2 εργαζομένων των εκδόσεων Ίνδικτος στη Θεσσαλονίκη που αναφέρθηκε παραπάνω.

Η τρίτη αφορά την δικαστική δικαίωση εργαζομένου που εργαζόταν ως οδηγός στην αποθήκη Γεωργίου και απολύθηκε το 2011 όταν ο εργοδότης επέβαλε στους εργαζομένους μειωμένες συμβάσεις για ένα συγκεκριμένο χρονικό διάστημα και ήταν αυτός που υπέγραψε τελευταίος. Στη συνέχεια η εταιρία χρεωκόπησε και βρίσκεται τώρα υπό εκκαθάριση.

Κατοχύρωση της κυριακάτικης αργίας

Το θέμα της κατάργησης της κυριακάτικης αργίας που είχε προκαλέσει το προηγούμενο διάστημα πλήθος αντιδράσεων, κι η νομοθετική της κατοχύρωση αποτελεί άμεσο και βασικό αίτημα του Σωματείου.

Να υπενθυμίσουμε πως έως πριν 2 χρόνια, υπήρχε παραδοσιακά μόνο μία Κυριακή – αυτή πριν τα Χριστούγεννα, η οποία αναπληρωνόταν την δεύτερη ημέρα της Πρωτοχρονιάς. Μετά γίνανε 7 και στη συνέχεια έφτασαν τις 52, ωστόσο αυτό αναιρέθηκε από το τμήμα αναστολών του Συμβουλίου της Επικρατείας και πλέον αναμένεται η τελική απόφαση. Στις 7 Κυριακές προστέθηκε ακόμη 1, την ώρα που έπεφτε η προηγούμενη κυβέρνηση (κατά τη διαδικασία της εκλογής του Προέδρου της Δημοκρατίας την περίοδο των Χριστουγέννων). Δηλαδή πλέον σύμφωνα με τον νόμο υπάρχουν 8 Κυριακές, (3 την περίοδο των Χριστουγέννων, την Κυριακή των Βαΐων, 2 Κυριακές κατά την διάρκεια των εκπτώσεων τον Ιανουάριο και τον Ιούλιο και άλλες 2 Κυριακές τις περιόδους των προσφορών τον Μάιο και τον Νοέμβριο.

«Τελευταία Κυριακή που λειτούργησαν τα μαγαζιά ήταν πριν τις εκλογές, το οποίο είναι εξαιρετικά σημαδιακό και θα είναι εξαιρετικά απογοητευτικό να βρεθούμε και με αριστερή κυβέρνηση να διαδηλώνουμε για να κατοχυρώσουμε ένα δικαίωμα όπως είναι της ξεκούρασης την Κυριακή», δηλώνει χαρακτηριστικά ο Γ. Γκλαρνέτατζης.

Δεδομένου πως η επόμενη Κυριακή που, σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία, θα είναι ανοιχτά τα καταστήματα πλησιάζει (5 Απριλίου), η στάση που θα τηρήσει η νέα κυβέρνηση θα πρέπει να είναι άμεση, σύμφωνα με τον Γ. Γκλαρνέτατζη.

«Δυστυχώς τα μηνύματα που παίρνουμε είναι αρνητικά», δηλώνει ο ίδιος αναφερόμενος σε μία συνάντηση που είχαν συνδικαλιστές εμποροϋπάλληλοι του ΠΑΜΕ με τον Γ. Σταθάκη, κατά την οποία η πλευρά της κυβέρνησης φέρεται να δήλωσε πως προσανατολίζεται στις 5 Κυριακές.

Να σημειωθεί πως ο υπουργός Οικονομίας Γιώργος Σταθάκης μιλώντας στη Βουλή επί των προγραμματικών δηλώσεων της κυβέρνησης ανέφερε πως τις Κυριακές τα καταστήματα θα είναι κλειστά.

Πάντως την προσεχή την Τρίτη πρόκειται να υπάρξει συνάντηση του Συλλόγου Υπαλλήλων Βιβλίου Χάρτου Αττικής με τον Γ. Σταθάκη, προκειμένου να υπάρξει επίσημη ενημέρωση για το θέμα.

«Για μας το ελάχιστο είναι η επιστροφή στο status quo ante, οτιδήποτε άλλο είναι casus belli», δηλώνει χαρακτηριστικά ο Γ. Γκλαρνέτατζης αναφερόμενος στο θέμα των Κυριακών.

Παράλληλα, ο ίδιος επισημαίνει για το θέμα πως «δεν έχει δημοσιονομικό κόστος και δεν κερδίζει κανένας από το άνοιγμα των καταστημάτων τις Κυριακές παρά μόνο οι πολύ μεγάλες επιχειρήσεις και οι αλυσίδες». «Είναι εξοντωτικό και απάνθρωπο για τους εργαζομένους», προσθέτει, σημειώνοντας πως όσες φορές εφαρμόστηκε το κυριακάτικο άνοιγμα των καταστημάτων, δεν τηρήθηκε καμία νομιμότητα στις περισσότερες επιχειρήσεις (προσαυξήσεις, επιπλέον ρεπό κλπ).

Φραγμός στις απολύσεις και επαναφορά των Συλλογικών Συμβάσεων

Μεταξύ των βασικών διεκδικήσεων των εργαζομένων στον κλάδο είναι η νομοθέτηση των συλλογικών συμβάσεων, η οποία όπως τονίζει ο Γ. Γκλαρνέτατζης είναι απαραίτητη προκειμένου να υπάρχει δικαιοσύνη και στοιχειώδης αίσθηση αξιοπρέπειας στους εργαζόμενους. Διαφορετικά, όπως σημειώνει χαρακτηριστικά, «ο εργοδότης σε προσλαμβάνει με ό,τι θέλει, στο μειώνει όποτε θέλει, σε βάζει να εργάζεσαι όσες ώρες θέλει, δεν υπάρχει κανένα όριο πουθενά». Άλλωστε με τις συλλογικές συμβάσεις, πέρα από το ύψος του μισθού ορίζονται και οι συνθήκες εργασίας.

Παράλληλα, οι εργαζόμενοι σημειώνουν την ανάγκη να υπάρξει ένας «φραγμός» στις απολύσεις, όχι μόνο με ποσοτικά αλλά και ποιοτικά χαρακτηριστικά. Τέλος, σύμφωνα με τους ίδιους θα πρέπει να υπάρξει νομοθετική πρωτοβουλία από την κυβέρνηση, η οποία θα θέτει ως προτεραιότητα τους εργαζόμενους.

Ευγενία Χατζηγεωργίου